یک قانون کلی برای تمام کشورها در حوزه صادرات کالا و واردات کالا وجود دارد. تاجران، وارد کنندگان و صادر کنندگان کالا، هنگامی که تشریفات گمرکی را برای کالای خود انجام میدهند، نیاز به ثبت اظهارنامه دارند. توسط این شماره میتوان اعتراض یا شرکت در کمیسیونهای گمرکی را انجام داد. لذا باید بدانیم کوتاژ به چه معناست و در اقتصاد کشورهای در حال توسعه چه نقشی دارد. این موضوع اهمیت زیادی دارد. در ادامه به تعریف دقیقتر و بررسی اظهارنامه گمرکی میپردازیم.
بعد از مرحله ترخیص کالا از گمرک، اگر کالای شما در سیستم گمرک اظهار و اعلام شده باشد، سیستمی به نام EPL یا Electronic Packing List سریعاً فرم اظهارنامه گمرکی شما را قفل میکند. به عبارت دیگر، تمام افرادی که در گمرک مشغول به کار هستند، کالاها و محمولههای وارداتی و صادراتی را با این نام میشناسند.این اظهارنامه از هر جهت در سیستم گمرک منحصر به فرد بوده و اگر برای فرآیند صادرات کالا استفاده شود، به آن «کوتاژ صادراتی» گفته میشود.
هر کالایی که به مرحله ترخیص برسد و آماده خروج از کشور باشد، سیستم EPL گمرک یک شماره انتظامی و منحصر به فردی به آن کالا اختصاص میدهد. به طور کلی، به مرحله ثبت اظهارنامه در گمرک برای واردات یا صادرات، کوتاژ گفته میشود. از نامهای دیگر آن میتوان به «شماره سریال کوتاژ» یا «سریال اظهارنامه» یا «شماره نقل قول» نیز اشاره کرد.
اظهارنامه با اهداف و کاربردهایی برای مشخص شدن کالاهای گمرکی طراحی شده است. به طور کلی، با دریافت اظهار نامه، گمرک بررسی میکند که کالایی که میخواهد صادر یا وارد شود، میزان و مقدار آن چه قدر است. همچنین در رابطه با آنچه که در اظهارنامه ثبت شده است، با محموله صادراتی یا وارداتی برابری کرده و یکسان است یا خیر؟
همچنین به وسیله اظهارنامه میتوان کالا را بعد از خروج و ترخیص بازبینی کرد. به وسیله سریال اظهارنامه، میتوان فرآیند صفر تا صد ترخیص را پیگیری کرد و همچنین مجوزهای لازم برای حمل و خروج کالا را نیز پیگیری نمود. در تمامی مراحل برای پیگیری مراحل انجام شده، به شماره هشت رقمی سریال اظهارنامه نیاز است. شما میتوانید از لحظه رسیدن بار به گمرک تا لحظه خروج و ترخیص آن و حتی تحویل کالا به انبار، آن را پیگیری و رصد کنید. بنابراین انجام کلیه مراحل اداری گمرک تا هنگام ترخیص کالا از گمرک به وسیله شماره کوتاژ قابل رهگیری است.
در صنایع کوچک، به ویژه در مناطق روستایی، منبع مهمی برای اشتغال هستند. برای کشاورزان، فعالیت در یک صنعت مرتبط با اظهارنامه صادراتی، میتوان درآمد حاصل از فروش محصولات کشاورزی را تکمیل کند. در ایامی که فصل کشاورزی نیست، کوتاژ صادراتی میتواند درآمد اضافی ایجاد کند. همچنین کوتاژ صادراتی به ساکنین یک روستا این اجازه را میدهد تا بازارهای محلی و حتی صنایع دستی خود را برای صادرات تولید کرده و به سایر کشورها ارسال کنند.
این شماره در اظهارنامهای که در گمرک دریافت کردهاید ثبت شده است و از طریق وارد کردن آن در اظهارنامه، میتوان به سریال آن دسترسی پیدا کرد. شما بعد از ثبت اطلاعات مربوط به کالایتان در سامانه EPL، در آخرین مرحله ثبت اظهارنامه، یک شماره پرونده به همراه بارکد داده میشود. از طریق این شماره میتوانید اظهارنامه خود را رهگیری کنید.
هنگامی که صاحب کالا یا نماینده قانونی وی، اظهارنامه گمرکی را تحویل دهد، میتواند کالای مورد نظر را در انبار پذیرش کرده و مجوز آن را دریافت کند. سپس دو نسخه از اظهارنامه تهیه کرده و باید به همراه اسناد بانکی و امضا و درج تاریخ و اسناد و مجوزهایی که برای کالا لازم است، به گمرک تحویل دهد.
برای دریافت اظهارنامه گمرکی، ارائه مدارکی از جمله: اظهارنامه واردات قطعی، بارنامه، ترخیصه، گواهی مبدأ، فاکتور و مجوز ثبت سفارش و بیمه نامه الزامی است. همان طور که میدانید برای هرگونه فعالیتهای اقتصادی از قبیل صادرات کالا، واردات کالا و حمل و نقل کالا، باید کارت بازرگانی معتبر داشته باشید. پروانه بهرهبرداری نیز از دیگر مدارک لازم برای دریافت اظهارنامه است.
برای تنظیم اظهار نامه، بعد از ثبت اطلاعات خواسته شده و پرداخت هزینه تعریف شده توسط شرکت واردکننده یا صادرکننده، کار به کنترل فیزیکی محموله میرسد. همچنین وجوه پرداختی نیز کنترل شده و درصورت عدم مغایرت با قوانین گمرکی، متن اظهارنامه امضاء شده و تحویل کارشناس سرویس و سپس تحویل رئیس سرویس ارزیابی میشود. بعد از طی کردن این مراحل و فرآیند اداری، صندوقدار با ثبت کد اظهارنامه، مبلغ فیش صادر شده را مطابقت میدهد و درصورت عدم مغایرت، پروانه گمرکی صادر میشود. پس از این، مسئول بخش، پروانه صادر شده را مهر و امضا کرده و آن را به صاحب کالا تحویل میدهد. بعد از طی شدن این مراحل، ترخیص کالا از گمرک امکانپذیر است.
سخن پایانی
کوتاژ و عباراتی نظیر: استعلام شماره ، ثبت ، کد، شماره کوتاژ گمرک، ارز کوتاژ در صنعت صادرات و واردات استفاده میشوند. این واژه یا سند توانسته کاربردهای زیادی در سیستم مکانیزم شده گمرک به خود اختصاص دهد. شما هر زمانی که قصد رفتن به گمرک را داشته باشید و میخواهید اعتراض به کمیسیونهای گمرکی داشته باشید، نیاز دارید اظهارنامه ثبت کرده و این شماره را دریافت کنید.
اگر کالای شما در سیستم گمرک اظهار و اعلام شده باشد، سیستمی به نام EPL سریعاً فرم اظهارنامه شما را قفل میکند و تمام افرادی که در گمرک مشغول به کار هستند، کالاها و محمولههای وارداتی و صادراتی را با این نام میشناسند. این اظهارنامه «کوتاژ» نام دارد
برای دریافت اظهارنامه در گمرک، ارائه مدارکی از جمله: اظهارنامه واردات قطعی، بارنامه، ترخیصه، گواهی مبدأ، فاکتور و مجوز ثبت سفارش و بیمه نامه الزامی است.