به تجارتی که قصد آن ارسال کالاهای تولید شده در یک منطقه و عرضه آن به بازارهای منطقه دیگر است، صادرات گفته میشود. امروزه واژه صادرات به ارسال کالا از یک کشور به کشور دیگر اطلاق میشود. صادرات پیش از هر چیز نیاز به سرمایه دارد. مقدار سرمایه مورد نیاز برای شروع صادرات به نوع صادراتی که قصد انجام آن را دارید بستگی دارد. در ادامه ی مطلب انواع روش های صادرات کالا و همچنین کشور هایی که به آنها صادرات انجام می شود را بررسی می کنیم:
آنچه در دامه خواهید خواند.
صادرات کالا از جمله مسائل پر اهمیت برای صاحبان کسب و کار است. صادرات نه تنها سود هنگفتی برای شرکت یا شخص صادر کننده کالا دارد بلکه با ورود ارز باعث بهبود اقتصاد کشور میشود. برای صادرات کالا عموما دو روش وجود دارد، اولی روش مستقیم و دومی روش غیر مستقیم در صادرات است.
در این روش شخص یا شرکت صادر کننده بدون واسطه کالای مورد نظر را به کشور مقصد صادر میکند. در این روش صفر تا صد صادرات کالا بر عهده ی شخص صادر کننده کالا است. بسیاری از افرادی که برای اولین بار به فکر صادرات کالای خود هستند به روش مستقیم فکر می کنند.
برای شروع چنین تجارتی نیاز است پیش از اقدام به ارسال کالا به کشور خارجی، تیم بازاریابی برای این کار در نظر بگیرید تا ضمن تحلیل بازار خارجی و نیاز سنجی محصولات شما را به آنها معرفی کند و بستر را برای صادر کردن کالا مهیا کند. پس از یافتن بازار هدف می توانید از طریق شرکت حمل و نقل بین المللی ، وارد مرحله ی حمل و نقل کالا و تشریفات گمرکی شوید.
این نوع از صادرات برخلاف روش مستقیم با حضور واسطه انجام می شود. در این روش شخص به کمک شرکت های بازرگانی اقدام به انجام صادرات می کند و طی قرارداد شخص یا شرکت فرآیند صادرات را به شرکتی دیگر واگذار می کند.
در این روش سود حاصل از صادرات بین واسطه و شخص صادر کننده با درصد توافقی تقسیم می شود. معمولا شرکت هایی از این روش استفاده میکنند که حجم صادرات آنها زیاد نیست و برایشان صرفه ی اقتصادی ندارد که تیم بازرگانی برای صاردات در نظر بگیرند.
صادرات کالا به روش قطعی، رویه ای گمرکی است که در آن کالا برای فروش یا مصرف به یک کشور خارجی صادر می شود. این نوع از صادرات از پرداخت حقوق گمرکی، مالیات و عوارض معاف است. ولی هزینه های گمرکی برای این نوع از صادرات لحاظ می شود.
کالاهایی که با هدف مشخصی همچون شرکت در نمایشگاه، تعمیر، تکمیل و فراوری از گمرکات مرزی خارج می شود و پس از انجام هذف مورد نظر به مرز های کشور بازگردانده می شود را صادرات موقت می گویند. این نوع از صادرات نیاز به انجام فرآیند های گمرکی ندارد. در این نوع صادرات فرد صادر کننده مبلغی را به عنوان ضمانت نزد گمرک قرار می دهد و پس از ورود کالا به گمرک مبدا نسبت به استرداد وجه اقدام میکند.
یکی از پرسودترین تجارتها، تجارت با کشورهای همسایه است. در تجارت با کشورهای همسایه، نزدیکی مرزها باعث کاهش هزینههای حمل و نقل میشود. به همین دلیل کشورهای همسایه اصلیترین مقاصد صادرات کالا از ایران به حساب میآیند.
صادرات کالا به کویت، دبی، ترکیه، عمان، صادرات به عراق و روسیه سهم زیادی از صادرات سالیانه ایران را شامل میشود. صادرات به طرق مختلفی صورت میگیرد، از جمله صادرات زمینی (جادهای) کالا، صادرات از مرزهای آبی، صادرات هوایی، صادرات از مناطق آزاد و…
تجار ایرانی که کارت بازرگانی دارند، میتوانند اقدام به صادرات کالا از مناطق آزاد کنند. این تجار موظف هستند که برای صادرات از مناطق آزاد، مطابق با قوانین و شروط واردات و صادرات از مناطق آزاد که توسط اداره گمرک تعیین میشود، عمل کنند. تاجری که اقدام به صادرات از مناطق آزاد میکند، در صورت داشتن کارت بازرگانی و مجوزهای لازم برای فعالیت اقتصادی و سرمایهگذاری مشمول معافیت از مالیات میشود.
کشور عراق به دلیل همسایگی با ایران یکی از بهترین کشورها به عنوان مقصد صادرات است. علاوه بر همسایگی ایران و عراق، از آنجا که بازار عراق هنوز اشباع نشده است، آن دسته از تجاری که قصد شروع تجارت و اقدام به صادرات را دارند، میتوانند عراق را به عنوان هدف برای ارائه خدمات صادرات کالا انتخاب کنند.
برای صادرات کالا به عراق پیش از هرچیز لازم است اطلاعات جامعی درباره بازارهای عراق و نیاز این بازارها بدست بیاورید و کالاهای محبوب ایرانی که در بازارهای عراقی طرفداران زیادی دارند را بشناسید. با اینکه عراق به دلیل داشتن مرز مشترک با ایران کشور بسیار خوبی برای صادرات به حساب میآید، اما نباید رقبای تجاری خود را در صادرات به عراق دستکم بگیریم.
یکی از مهمترین رقبای تجاری ایران در بازارهای عراق ترکیه است. ترکیه نیز کشوری هممرز با عراق است و سابقه تجارت میان تجار عراق و ترکیه بسیار بیشتر از سابقه تجارت تجار ایرانی با عراق است. به همین دلیل، برای صادر کردن کالای ایرانی به عراق پیش از هرچیز باید نیاز این بازارها را ارزیابی کنید. بالاخص اینکه کالاهای ترکی به نسبت کالاهای ایرانی کیفیت خوبی دارند و به راحتی نمیتوان آنها را از عرصه رقابت بیرون راند.
علاوه بر ترکیه چین نیز رقیب دیگری است که بخش زیادی از بازار عراق را در کنترل خود دارد و همین موضوع باعث میشود که کیفیت کالاهای صادر شده به عراق نقش مهمی در بدست آوردن بازار این کشور داشته باشد. در حال حاضر کالاهای ایرانی صادر شده به عراق چندان در این عرصه رقابت پیروز نشدهاند و میان دو رقیب دیگر رتبه سوم را به خود اختصاص دادهاند.
بیشترین کالاهای ایرانی که به عراق صادر میشوند در حال حاضر محصولات کشاورزی هستند. کشور عراق به دلیل درگیرهای طولانیمدت در جنگ از لحاظ کشاورزی کشوری به خود متکی نمیباشد و سهم زیادی از محصولات کشاورزی عراق توسط صادرکنندگان ایرانی تأمین میشود.
میوه صادراتی و ترهبار یکی از گزینههای بسیار خوب برای صادرات به عراق است، زیرا فاصله بنادر ایرانی تا عراق به اندازهای کوتاه است که مواد فاسدشدنی مانند میوه و سبزیجات در این زمان کوتاه آسیبی نمیبینند. علاوه بر محصولات کشاورزی و ترهبار، محصولات غذایی و مصالح ساختمانی نیز در رده بعدی صادرات به عراق قرار دارند. البته کالاهای دیگری مانند انواع وسایل خانگی نیز به عراق صادر میشوند ولی از آنجا که در این سالها بازارهای عراقی مورد توجه بسیاری از کشورها قرار گرفته رقابت در این کالاها بسیار زیاد است.
عمان کشوری کوچک است که به دلیل دسترسی به آبهای آزاد محل بسیار خوبی برای تجارت به حساب میآید. همین موضوع باعث شده که کشورهای زیادی اقدام به تجارت با عمان کنند. در میان اینکشورها چین، هند، ژاپن و آمریکا و عربستان بیشترین درصد صادرات به عمان را به عهده دارند. از آنجا که عمان کشوری صنعتی به حساب نمیآید درصد زیادی از واردات عمان به ماشنآلات صنعتی و وسایل مکانیکی اختصاص دارد.
بر اساس آمار سازمان تجارت جهانی عمده ترین کالاهای وارداتی به عمان عباتند از:
بر اساس آمار گمرک ایران عمده ترین کالای صادراتی به عمان عبارتند از :
بررسی آمار صادرات سالهای پیش کالاهای ایرانی به عمان، به تجار امکان تحلیل و بررسی بازار اقتصادی عمان را میدهد. اگر شما نیز قصد صادرات کالا به عمان را دارید، میتوانید با شناخت درست، کالای مناسب برای صادرات به عمان را انتخاب کنید یا ارزیابی کنید که آیا کالای شما به درد بازارهای عمان میخورد یا نه!
ترکیه یکی از کشورهای منطقه خاورمیانه است که به دلیل موقعیت استراتژیک جغرافیایی، بازار اقتصادی موفقی نیز دارد. این کشور که به نوعی پلی میان اروپا و آسیا به حساب میآید، محل بسیار خوبی برای تبادل کالاها از هر دو طرف است. در میان کشورهایی آسیایی ایران یکی از کشورهایی است که سابقه فعالیت تجاری طولانی مدتی با ترکیه دارد. ترکیه به دلیل هم مرز بودن با ایران همواره به عنوان یکی از مقاصد اصلی تجار به حساب میآید. اگر به فکر صادرات کالای ایرانی به ترکیه هستید، باید بدانید رقبای اصلی در زمینه صادرات به ترکیه، کشور چین، هندوستان، روسیه، آلمان، فرانسه، ایتالیا و امریکا هستند.
طبق آمارهایی که سال های گذشته توسط سازمان گمرک جمهوری اسلامی ایران ارائه شده عمدهترین کالاهایی که از سوی ایران به ترکیه صادر شده عبارتند از:
لازم به ذکر است که به دلیل حجم بالای رقابت در بازارهای ترکیه کیفیت محصولاتی که به این کشور ارسال میشود فاکتور بسیار مهمی در جذب بازارهای اقتصادی ترکیه به حساب میآید.
یکی دیگر از کشورهای همجوار با ایران که سهم زیادی از صادرات کالاهای ایرانی را به خود اختصاص داده، کشور روسیه است. روسیه کشوری صنعتی است که چندان نیازی به واردات کالاهاو محصولات صنعتی ایران ندارد، اما از سوی دیگر بخش وسیعی از این کشور در منطقه سردسیری قرار دارد و به همین دلیل روسیه دچار کمبود محصولات کشاورزی است و در زمینه مواد غذایی و کشاورزی متکی به واردات است. عمدهترین صادرات به روسیه در سالهای گذشته اقلام زیر بوده است:
کویت کشوری کوچک در جنوبغربی ایران است که اقتصاد آن متکی به نفت است و به دلیل اقلیم خشکی که دارد در زمینه کشاورزی متکی به واردات است. یکی از کشورهای صادرکننده کالا به کویت ایران است که درصدی از سهم واردات این کشور را تأمین میکند.
در طی سالهای گذشته عمده محصولاتی که توسط تجار ایرانی به این کشور همسایه صادر میشده است به قرار زیر بوده است:
اما طبق آمار سازمان تجارت جهانی عمده واردات بینالمللی به کویت در سالهای گذشته شامل موارد زیر بوده است:
قابل توجه است که بخش زیادی از صادرات کالای ایرانی به کویت از طریق مرز آبی و توسط تجار بوشهری به صورت سنتی صورت میگیرد و همچنان پتانسیل زیادی برای صادرات عمده به این کشور وجود دارد. امید است در سالهای آتی تجار ایرانی از این پتانسل استفاده کرده و درصد صادرات به این کشور را افزایش دهند.
صادرات قطعی: صادرات کالا به روش قطعی، رویه ای گمرکی است که در آن کالا برای فروش یا مصرف به یک کشور خارجی صادر می شود. این نوع از صادرات از پرداخت حقوق گمرکی، مالیات و عوارض معاف است. ولی هزینه های گمرکی برای این نوع از صادرات لحاظ می شود.
صادرات موقت: کالاهایی که با هدف مشخصی همچون شرکت در نمایشگاه، تعمیر، تکمیل و فراوری از گمرکات مرزی خارج می شود و پس از انجام هذف مورد نظر به مرز های کشور بازگردانده می شود را صادرات موقت می گویند.
میوه صادراتی و ترهبار یکی از گزینههای بسیار خوب برای صادرات به عراق است، زیرا فاصله بنادر ایرانی تا عراق به اندازهای کوتاه است که مواد فاسدشدنی مانند میوه و سبزیجات در این زمان کوتاه آسیبی نمیبینند.
بر اساس آمار گمرک ایران عمده ترین کالای صادراتی به عمان عبارتند از :
سوختهای فسیلی و ذغال سنگ و محصولات مرتبط با آنها
آهن و فولاد
جانوران زنده
محصولات کشاورزی و غذایی مانند میوهجات و ترهبار و غلات و آجیل و فرآوردههای لبنی
محصولات معدنی مانند نمک و گوگرد، گچ و سیمان
توتون و تنباکو
محصولات دریایی
محصولات سرامیک صادراتی