توسعه اقتصادی پایدار در هر کشوری به مؤلفههای زیادی از جمله صادرات و واردات کالا وابسته است. میزان واردات و صادرات در هر کشوری نشانهی خوبی برای سنجش رونق اقتصادی آن کشور است. هیچ کشور توسعه یافتهای قادر به تولید داخلی تمام کالاهای مورد نیاز خود نیست و لاجرم مجبور به واردات است. اما نحوه واردات، میزان آن و تزریق کالای وارداتی به بازار داخلی همگی عناصر مهمی هستند که واردات را تبدیل به اهرمی برای توسعه و رشد اقتصادی یک کشور میکنند.
واردات اغلب توسط شرکت های بازرگانی صادرات و واردات صورت میگیرد. این شرکتها با کسب مجوزهای لازم و با تشخیص نیاز بازارهای داخلی و خارجی، پلی ارتباطی میان تولیدکننده کالا و مصرفکننده داخلی یا خارجی برقرار میکنند و باعث ایجاد تعادل در بازار میشوند. در ادامه این مطلب با ما همراه باشد تا شما را با واردات، شرایط و چگونگی انجام آن آشنا کنیم.
هرگاه کالایی که در یک کشور تولید شود و به کشور دیگری وارد شود، واردات کالا صورت گرفته و به کالای وارد شده کالای وارداتی گفته میشود. واردات اغلب زمانی اتفاق میافتد که تولید یک کالا در داخل کشور امکان پذیر نبوده و یا مقرون به صرفه نباشد و وارد کردن آن به نفع اقتصاد بازار باشد.
از جمله عواملی که بر روی واردات در هر کشوری تأثیر میگذارد، اقلیم آن کشور و شرایط آب و هوایی است. به عنوان مثال کشوری که هیچ بهرهای از معادن استخراجی نبرده است، مجبور است نیاز سالانه خود به سنگهای معدنی را از طریق واردات تأمین کند. همچنین، شرایط آب و هوایی در یک کشور سردسیری امکان کاشت محصول در آن کشور را پایین میآورد و تبدیل به عامل مؤثری برای وارد کردن محصولات کشاورزی از کشورهای گرمسیری میشود.
در بازرگانی خارجی انواع مختلفی برای واردات در نظر گرفته شده که عبارت است از: واردات قطعی، واردات کالای مرجوعی، واردات موقت، ترانزیت داخلی و خارجی.
واردات قطعی همانطور که از نام آن پیداست واردات قطعی یک کالا به کشور و پرداخت هزینه آن به یکی از شیوههای زیر است:
واردات موقت کالا به آن دسته از کالاهایی اختصاص دارد که به صورت موقت وارد قلمرو گمرکی ایران میشوند و تحت زمان معینی باید بدون هیچ تغییری در کالا از کشور خارج گردند. البته تغییراتی که از استهلاک ناشی شوند در این حکم قرار نمیگیرند. به عنوان مثال، کالاهایی که برای عرضه در نمایشگاههای بینالمللی وارد کشور میشوند و یا لوازم کمکهای امدادی و بشردوستانه که در زمان حادثه وارد کشور میشوند در این دسته از واردات کالا قرار میگیرند.
کالاهای مرجوعی کالاهایی هستند که وارد کشور شده و بنا به دلایلی به کشور مبدا بازگردانده میشوند. واردات کالاهای مرجوعی در واقع نوعی از واردات کالاهای موقت هستند.
گاهی اوقات یک کالای خارجی از یکی از مرزهای کشور وارد شده و از مرز دیگری خارج میشود و تنها از خاک ایران عبور میکند. به این شکل از واردات ترانزیت خارجی میگویند.
هرگاه کالایی از یکی از گمرکات مجاز کشور به گمرک دیگری در کشور منتقل شود ترانزیت داخلی صورت گرفته است.
عموما هر کالایی که وارد می شود علاوه بر هزینه ی خرید خود کالا هزینه های بسیاری نیز وجود دارد تا یک شرکت یا شخص وارد کننده کالا باید آن هزینه های جانبی را در نظر بگیرد تا بتواند قیمت گذاری منطقی برای محصول انجام دهید.
برخی از هزینه های جانبی به شرح زیر است:
برای انجام خدمات واردات کالا پیش از هر چیز، باید مراحل واردات را به طور کلی بدانید. اولین مرحله در واردات کالا انتخاب کالای مورد نیاز بازار است. این مرحله بسیار مهم و تخصصی است و اگر در انتخاب کالای مورد نیاز بازار اشتباه کنید، ممکن است تجارت شما با شکست مواجه شود. پس از انتخاب کالا، مراحل واردات را به طور تیتر وار میتوانیم اینطور خلاصه کنیم:
واردات هر کالایی به ایران مجاز نیست. پس واردکننده پیش از هرچیز باید از کالاهای ممنوعه اطلاع حاصل کند و پس از آن اقدام به واردات کالا به ایران کند. پس از انتخاب کالا، با توجه به نوع کالای انتخاب شده باید مجوزهای لازم تهیه شود. تهیه مجوز با توجه به نوع کالا از سازمانهای مختلفی صورت میگیرد. به عنوان مثال کالاهای پزشکی نیاز به مجوز اداره کل تجهیزات پزشکی کشور دارند. علاوه بر مجوز، هرکالایی به استانداردهای لازم نیز احتیاج دارد. به عنوان مثال کالاهای خوراکی باید استاندارد بهداشتی و سلامت داشته باشند. این استانداردها گاهی اوقات توسط نمایندگان استاندارد که در اداره گمرک هستند، صادر میشود و گاهی برای دریافت هر استاندارد نیاز است که آزمایشهایی بر روی کالا صورت گیرد و سپس استاندارد کالا صادر میشود.
هرگاه واردات یک کشور بسیار بیشتر از صادرات کالا در آن کشور باشد نشانهای از عدم توسعه اقتصادی در آن کشور است. هرچه صادرات بیشتر باشد پویایی یک اقتصاد بیشتر است. اما هر کشوری با توجه به منابع محدود و شرایط اقلیمی و تکنولوژیای که در دسترس دارد، نیاز به واردات کالا، تکنولوژی و ماشینآلات دارد. ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست و نیازهای بازار خود را از کشورهای زیادی وارد میکند. شاید واردات کالا از چین به ایران، بیشترین سهم واردات را در بازار ایران به عهده دارد. واردات از چین در تمام سالهای گذشته رو به افزایش بوده و همین موضوع باعث انتقاد بسیاری از اقتصاددانان شده است.
بحث واردات در ایران همواره مورد مناقشه بوده است و بسیاری از منتقدان همواره با برخی از کالاهای که به ایران وارد میشود مخالف هستند. در این میان، واردات از افغانستان یکی از مناقشهبرانگیزترین واردات کالا به ایران است که در سالهای اخیر رو به افزایش نیز بوده است. واردات از افغانستان در سالهای گذشته شامل تخم زیره، دانه کنجد، ﺷﺘﺮ، ﮔﺎو ﮔﻮﺷﺘﯽ، ﭘﯿﻠﻪ ﮐﺮم اﺑﺮﯾﺸﻢ، ﺳﻨﮓ های ﻣﺮﻣﺮی، گیاهانی که در صنعت عطرسازی مصرف میشوند و…. بوده است. علاوه بر این، واردات از دبی، هند، ترکیه و روسیه نیز همواره در برنامه واردکنندگان ایرانی بوده و هر ساله بخشی از نیازهای بازارهای ایران با تولیدات این کشورها تأمین میشود.
هرگاه کالایی که در یک کشور تولید شود و به کشور دیگری وارد شود، واردات کالا صورت گرفته و به کالای وارد شده کالای وارداتی گفته میشود. واردات اغلب زمانی اتفاق میافتد که تولید یک کالا در داخل کشور امکان پذیر نبوده و یا مقرون به صرفه نباشد و وارد کردن آن به نفع اقتصاد بازار باشد.
۱.واردات قطعی
۲.واردات موقت کالا
۳.واردات کالاهای مرجوعی
۴.ترانزیت خارجی
۵.ترانزیت داخلی
ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست و نیازهای بازار خود را از کشورهای زیادی وارد میکند. شاید واردات کالا از چین به ایران، بیشترین سهم واردات را در بازار ایران به عهده دارد.
واردات از افغانستان یکی از مناقشهبرانگیزترین واردات کالا به ایران است که در سالهای اخیر رو به افزایش نیز بوده است.
واردات از دبی، هند، ترکیه و روسیه نیز همواره در برنامه واردکنندگان ایرانی بوده و هر ساله بخشی از نیازهای بازارهای ایران با تولیدات این کشورها تأمین میشود.