هر تجارتی برای توسعه خود راهی به جز بین‌المللی شدن ندارد. تجارت بین‌الملل مرزهای کسب و کار شما را باز می‌کند و به شما این امکان را می‌دهد که ابعاد تجارت خود را وسیع‌تر کنید. اما یکی از نکات مهمی که در تجارت بین‌الملل اهمیت دارد، حمل و نقل بین‌المللی است. شما کالای تجاری خود را در هرجای دنیا که تهیه کنید، نیاز به حمل و نقل آن به کشور مقصد دارید.
از این رو حمل و نقل بین‌المللی یکی از مهمترین قسمت‌های تجارت است که می‌تواند تأثیر به سزایی در هزینه‌های یک تجارت داشته باشد. در این مطلب با ما باشید تا شما را با برخی از انواع حمل و نقل بین‌المللی و وظایف تعریف‌شده برای یک شرکت حمل بار آشنا کنیم.
به هرگونه نقل و انتقال کالا یا مسافر حمل و نقل می‌گویند. حال اگر این نقل و انتقال بین دو کشور صورت گیرد، به آن حمل و نقل بین‌المللی گویند. حمل و نقل می‌تواند هوایی، دریایی و یا زمینی باشد. انتخاب نوع حمل و نقل به جنس کالایی که قرار است حمل شود و مسافت بین دو کشور و الزام تجاری بستگی دارد.
از آن‌جا که حمل و نقل بین‌المللی کالا هزینه زیادی را به تجارت شما تحمیل می‌کند، پس لازم است که در انتخاب نوع حمل و نقل بین‌المللی مورد نیاز برای تجارت خود دقت کنید. یک انتخاب نادرست می‌تواند هزینه‌های زیادی را به تجارت شما تحمیل کند.
حمل و نقل بین‌المللی از راه دریا، راه‌آهن، جاده و هوا امکان‌پذیر است. انتخاب هرکدام از روش‌های گفته شده ارتباط مستقیم با نوع کالا، زمان لازم، هزینه و شرایط نقل و انتقال دارد. به عنوان مثال شرکت حمل و نقل بین‌المللی ایران اروپا از هر چهار روش برای جابه‌جایی بار بین ایران و اروپا استفاده می‌کند. حال اگر کالای جابه‌جا شونده مانند کالاهای خوراکی فاسد شونده باشند، باید در کم‌ترین زمان ممکن به کشور مقصد منتقل شوند. در این مورد، فاکتور زمان اصلی‌ترین فاکتور در انتخاب نوع حمل و نقل است.
در موارد دیگری ممکن است قرارداد تجاری بین دو کشور، خطرات احتمالی حمل و نقل و فاکتورهای مؤثر، در تعیین نوع حمل و نقل موثر باشند. به عنوان مثال کالایی که در حمل و نقل دریایی ممکن است با خطر آب‌خوردگی و خراب‌شدگی مواجه شود بهتر است با حمل و نقل جاده‌ای، راه‌آهن و یا هوایی منتقل شود. در ادامه مزایا و معایب هر کدام از روش‌های حمل و نقل را ارائه می‌دهیم.
حمل و نقل هوایی علاوه بر سرعت بالایی که در انتقال کالا دارد، امنیت بالایی را نیز برای کالاهای حساس فراهم می‌کند. اما این روش معایبی نیز دارد که از آن جمله می‌توانیم به هزینه زیاد آن اشاره کنیم. هزینه بالای حمل و نقل هوایی باعث می‌شود که این روش برای جابه‌جایی تمام کالاها به صرفه نباشد و تنها برای کالاهای گران روشی به صرفه و سودمند به حساب بیاید.
از دیگر معایب حمل و نقل هوایی این است که در اکثر مواقع لازم است از فرودگاه تا مقصد نهایی نیز حمل و نقل صورت گیرد. همچنین هزینه اضافی سوخت هواپیما در محاسبات هزینه حمل و نقل در نظر گرفته می‌شود و علاوه بر این، در هر فرودگاه مالیات نیز باید پرداخت شود.
یکی از مؤثرترین روش‌ها برای حمل و نقل کالاهای سنگین در حجم زیاد، حمل و نقل دریایی است. حمل و نقل دریایی امنیت بالایی دارد و برای حجم زیاد کالا بسیار مناسب است اما برای استفاده از این روش نباید محدودیتی در زمانبندی حمل و نقل داشته باشید، چون علاوه بر اینکه حمل و نقل از طریق دریا نیازمند صرف وقت بیشتری نسبت به حمل و نقل هوایی است.
برنامه زمانبندی حرکت کشتی‌ها نیز وابسته به آب و هواست و ممکن است اختلالاتی در آن بوجود بیاید که موجب عقب افتادن حرکت‌ها و طولانی‌تر شدن زمان حمل و نقل شود. لازم به ذکر است برای حمل و نقل کالا از طریق دریا استفاده از بیمه‌ای مطمئن ضروری است.
یکی از بهترین و مطمئن‌ترین روش‌ها برای حمل و نقل بین‌المللی، استفاده از حمل و نقل جاده‌ای است. این روش در صورتی کارآمد است که فاصله بین دو کشور خیلی زیاد نباشد. در غیر اینصورت، هم از لحاظ هزینه و هم از لحاظ زمان یکی از بهترین روش‌های حمل و نقل بین‌المللی است. به عنوان مثال حمل بار از ترکیه به ایران در موارد بسیار زیادی از راه جاده صورت می‌گیرد.
به دلیل گستردگی جاده‌ها و مسیرهای زمینی، زمانبندی برای این شیوه از حمل و نقل بسیار آسان است و شما می‌توانید با ردیابی کالای خود نسبت به تحویل ایمن کالا مطمئن شوید. اما این روش معایبی نیز دارد. در مسافت‌های طولانی امکان خرابی کالا یا خرابی وسیله حمل و نقل و تأخیر در تحویل وجود دارد. علاوه بر این قوانین حمل و نقل بین‌المللی زمینی در بعضی از کشورهای بین راه سخت‌گیرانه و محدودکننده است و ممکن است شما را به زحمت بیاندازد.
یکی دیگر از روش‌های کم هزینه در حمل و نقل بین‌المللی استفاده از خطوط ریلی بین کشورها است. درست است که روش حمل و نقل ریلی مقرون به صرفه و کارآمد است اما گران‌تر از حمل و نقل جاده‌ای است و معایبی نیز دارد.
از جمله اینکه، محدود بودن خطوط ریلی و حرکت قطارهای باربری باعث می‌شود برنامه حمل و نقل کالای شما چندان قابل انعطاف نباشد و مجبور شوید خود را با زمانبندی موجود وفق دهید. حمل بار از ترکیه به ایران با توجه به خطوط ریلی بین دو کشور از طریق این شیوه نیز میسر و قابل دسترس است.
به شرکت‌های که وظیفه حمل و نقل بین‌المللی کالا را به عهده می‌گیرند، شرکت حمل و نقل بین‌المللی گفته می‌شود. این شرکت‌ها غالباً دو نوع فعالیت را انجام می‌دهند؛ فعالیت فورواردی و فعالیت کریری. اگر شرکت حمل و نقل تنها به انجام یکی از این دو نوع فعالیت بپردازد، ممکن است به آن شرکت کریر یا شرکت فورواردر هم گفته شود. اما در بسیاری از موارد شرکت حمل و نقل بین‌المللی هر دو وظیفه را به صورت تؤامان انجام می‌دهد.
فعالیت فورواردی شامل کلیه فعالیت‌های است که هماهنگ‌کننده حمل بار بین‌المللی یه یکی از روش‌های موجود باربری هوایی، زمینی، دریایی و ریلی است. این شرکت‌ها قراردادهای لازم برای حمل بار را با شرکت حمل بار می‌بندند، مجوزها و انواع بارنامه‌ها را صادر می‌کنند و ترتیب حمل کالا به روش انتخابی صاحب کالا را می‌دهند.
شرکت کریری همانطور که از نام آن پیداست به شرکت حمل بار گفته می‌شود. (کریر در زبان انگلیسی به معنای حمل‌کننده است.) این شرکت‌ها صفر تا صد فرآیند حمل بار را به عهده می‌گیرند. به عنوان مثال راه نامه‌های لازم را صادر می‌کنند، مسیرهای حمل بار را مشخص کرده و اسناد لازم برای ارائه به گمرکات و مرزهای بین‌راه را فراهم می‌کنند و به طور کلی کالا را از جایی که تحویل می‌گیرند به مقصدی که باید تحویل دهند، می‌رسانند.
شرکت حمل بار ممکن است از وسایل نقلیه خود شرکت برای حمل و نقل استفاده کند و یا با شرکت‌های ارائه دهنده وسایل نقلیه قرارداد ببندد.
شرکت‌های بازرگانی به شرکت‌هایی گفته می‌شوند که فعالیت بازرگانی انجام می‌دهند. فعالیت بازرگانی شامل خرید و فروش کالا، صادرات و واردات کالا، اعطای نمایندگی و غیره است. امروزه غالباً شرکت‌های بازرگانی با شرکت‌های واردات و صادرات کالا یکی گرفته می‌شوند.
این شرکت‌ها که مجوز خود را از وزارت بازرگانی دریافت می‌کنند، مجاز به ورود و خروج کالا به گمرکات ایران هستند. هر شرکت بازرگانی چه بخواهد کالای ایرانی را به بیرون از کشور صادر کند و چه بخواهد کالایی خارجی را به داخل ایران وارد کند، نیاز به حمل بین‌المللی کالا خواهد داشت تا آن را با ایمنی و سلامت از کشور مبدأ به کشور مقصد برساند.
برای حمل کالاهای خطرناک با هر کدام از روش‌های حمل و نقل لازم است پیش از هر چیز اظهارنامه کالاهای خطرناک را پر کنید و از محدودیت‌های هر کدام از روش‌های باربری در حمل و نقل کالاهای خطرناک آگاه شوید. وسایل نقلیه‌ای که به حمل کالاهای خطرناک اختصاص می‌یابند، باید استانداردهای خاصی را دارا باشند و رانندگان این وسایل نیز باید آموزش‌های لازم برای حمل کالاهای خطرناک را از سر گذراننده باشند. از جمله کالاهای خطرناک می‌توانیم به انواع اسلحه، مواد منفجره، مایعات یا جامدات قابل اشتعال، مواد خورنده، مواد اکسیدکننده، گازها، مواد رادیواکتیو و مواد سمی اشاره کنیم.
همانطور که اشاره کردیم باربری بین‌المللی انواع مختلفی دارد. برای تعیین نرخ باربری پیش از هر چیز لازم است شیوه باربری تعیین شود. باربری به شیوه هوایی، جاده‌ای، ریلی و دریایی هر کدام نرخ پایه متفاوتی نسبت به دیگری دارند. شیوه بابری باید با توجه به نوع و کیفیت کالا، وزن کالای جابه‌جاشونده، زمان مورد نیاز برای حمل و نقل و هزینه‌‌ای که می‌خواهید صرف کنید، انتخاب شود. به طور کلی می‌توانیم بگوپیم باربری جاده‌ای ارزان‌ترین و بابری هوایی گران‌ترین نوع باربری هستند.
نرخ باربری به صورت توافقی بین کشور ارسال‌کننده بار و دریافت‌کننده بار تعیین می‌شود. در تعیین نرخ باربری شرکت حمل و نقلی که برای حمل بار بین‌المللی خود انتخاب می‌کنید، اهمیت زیادی دارد. هر شرکت باربری از تعرفه‌ها و سیاست‌های مخصوص خود استفاده می‌کند و این موضوع باعث می‌شود که نرخ این شرکت‌های تفاوت‌های زیادی با یکدیگر داشته باشند.
حمل و نقل هوایی
حمل و نقل دریایی
حمل و نقل جاده‌ای
حمل و نقل ریلی
فعالیت فورواردی شامل کلیه فعالیت‌های است که هماهنگ‌کننده حمل بار بین‌المللی یه یکی از روش‌های موجود باربری هوایی، زمینی، دریایی و حمل و نقل ریلی است. این شرکت‌ها قراردادهای لازم برای حمل بار را با شرکت حمل بار می‌بندند، مجوزها و بارنامه‌ها را صادر می‌کنند و ترتیب حمل کالا به روش انتخابی صاحب کالا را می‌دهند.
اسلحه، مواد منفجره، مایعات یا جامدات قابل اشتعال، مواد خورنده، مواد اکسیدکننده، گازها، مواد رادیواکتیو و مواد سمی و …
