آنچه در انواع بارنامه خواهید خواند :
شاید برایتان جالب باشد بدانید اولین کسانی که دست به صدور بارنامه زدند چه کسانی بودند. یونانیها اولین افرادی بودند که برای ارسال کالاها با کشتی اقدام به چنین کاری کردند. بارنامه به سندی گفته میشود که در ازای حمل کالا به فرد حملکننده داده میشود تا آن را به مقصد درخواستی برساند.
انواع بارنامه برای حمل و نقل دریایی، حمل و نقل بین المللی زمینی و حمل و نقل هوایی صادر میشود.در واقع، بارنامه نوعی رسید است که فرد حملکننده آن را به صاحب کالا میدهد. به این وسیله مالکیت کالا از فروشنده به خریدار میرسد.
در این برگه شرایط و مشخصات کالا ذکر شده و به خریدار تحویل داده میشود. انواع بارنامه توسط شرکتهای حمل و نقل به 2 نوع قابل انتقال یا غیرقابل انتقال صادر میشود و روی اسناد غیر قابل انتقال عبارت Non-negotiable درج خواهد شد. بارنامهها در 3 نسخه صادر میشوند و روی اصل آنها عبارت Original درج شده و از آنها کپی گرفته میشود و عبارت Copy روی موارد کپی درج خواهد شد. در زیر یک نمونه بارنامه صادراتی را میبینید.
صدور این اسناد قوانینی را شامل میشود که شرکتها ملزم به رعایت آن هستند. این اوراق بهادار از طرف شرکت صادر میشود و حاوی اطلاعاتی مانند: مشخصات کالا، مشخصات گیرنده، فرستنده و هزینه است. خود هزینه نیز شامل میزان هزینه بیمه، کمیسیون و صافی است. معمولا در سند، وزن و قیمت کالای حملشده ذکر میشود. قوانین بارنامه باید توسط فروشنده، خریدار و فرد حملکننده بار رعایت شود. در ادامه به ذکر بعضی از قوانین بارنامه میپردازیم.
نوع این قرارداد بستگی به مسیری دارد که بار از طریق آن حمل میشود. به این ترتیب، هر باری برگه مخصوص به خود را دارد و در دستههای زیر قرار میگیرد.
سندی که در ازای دریافت کالا برای حمل توسط کشتیرانی صادر میشود، از نوع دریایی است. این سند به نوعی سند مالکیت کالا به حساب میآید و انواع مختلفی مانند بارنامه دریایی مستقیم و حمل مرکب دارد.
اگر در سند عبارت RECEIVED FOR SHIPMENT درج شود، یعنی کالا برای حمل دریافت شده است، اما به معنای بارگیری کالا در مبدا نیست. اگر عبارت ON BOARD روی آن درج شود، یعنی کالا قطعا حمل شده است.
این سند برای حمل و نقل جادهای صادر میشود و شامل اطلاعات فرستنده، کالا، گیرنده، تاریخ صدور و حمل کالا، هزینه، وزن، اطلاعات کامیون و غیره است.
سندی که در راهآهن و هنگام دریافت بار صادر میشود و شرکت راهآهن متعهد به رساندن کالا به مقصد خواهد شد. بدیهی است که شرکت متعهد است کالا را سالم به محل تعیین شده برساند. این سند قابل انتقال نیست.
در این برگه نیز باید نام و آدرس فرستنده، گیرنده، نام ایستگاه قطار مبداء و مقصد، شماره واگن و جزئیات مورد نیاز آورده شود.
معمولا این سند به کالاهایی داده میشود که از سه مرز زیر وارد ایران میشوند.
در این نمونه برای انتقال از حداقل دو وسیله مانند کامیون و کشتی یا قطار و کامیون استفاده میشود که سند قابل انتقال و معامله است. این برگه مانند نوع مرکب است، با این تفاوت که یک بخش حمل و نقل دریایی دارد.
این نمونه در نسخههای متعدد و معمولا 12 نسخه صادر میشود و نسخههای اصلی یا اورجینال مهم هستند. نسخههای کپی برای قسمتهای داخلی شرکت هوایی به کار میرود، سپس توسط شرکت هوایی مهر میشود و اطلاعاتی مانند تاریخ و شماره پرواز روی آن درج میشود. بارنامه هوایی قابل معامله نیست.
قبل از آن بهتر است بدانید فیاتا چیست؟ فیاتا فدراسیون بینالمللی مجمع نمایندگیهای عاملین حمل یا همان فورواردرها است. این قرارداد توسط فدراسیون بینالمللی اتحادیه شرکتهای فورواردر و اتحادیه بینالمللی کارگزاران بار تنظیم میشود که به صورت بارنامه دریایی نیز قابل صدور است. قرارداد نامبرده دارای آرم سازمان فیاتا و اتاق بازرگانی بینالمللی است و میتوان آن را معامله کرد. طی این سند عاملان حمل، طبق مندرجات قرارداد مسئول هر گونه غفلت اشخاص و ملزم به رساندن کالا هستند.
اگر کالا توسط پست فرستاده شود، رسید پستی برای آن کالا صادر خواهد شد که طبق آن رسید، کالا باید به دست گیرنده در محل مورد نظر برسد.
بارنامه چارتر برای یک سری محمولههایی که با کشتیهای اجارهای فرستاده میشوند، صادر میشود. در این مواقع وسیله حمل توسط فرد ثالث اجاره داده خواهد شد. قرارداد چارتر قوانین مربوط به خود را دارد که هنگام حمل بار باید رعایت شود. این قرارداد در اعتبارات سندی مورد قبول بانک نیست، مگر خلاف آن در قرارداد ذکر شده باشد.
تفاوت اصلی بارنامه و راهنامه، در مالکیت و انتقال کالا است
یک راه نامه مشخصات زیر را دارد.
سخن نهایی
صدور بارنامه صادراتی ممکن است کمی پیچیده به نظر برسد، اما تضمینی برای ارسال به موقع و سالم رسیدن کالا به مقصد است. در واقع، شرکتها با صدور آن خود را در برابر فرستنده و گیرنده ملزم به رعایت قوانین میکنند.
قوانین بارنامه مربوط به صادرکنندگان
قوانین بارنامه مربوط به فروشندگان
قوانین بارنامه مربوط به گیرندگان
قوانین بارنامه مربوط به حملکنندگان
بارنامه دریایی
بارنامه حمل با کامیون
بارنامه راه آهن
بارنامه حمل سراسری
بارنامه هوایی
بارنامه حمل مرکب فیاتا
بارنامه چارتر
بارنامه سند مالکیت قابل انتقال، اما راهنامه سند مالکیت غیرقابل انتقال است.
بارنامه به عنوان رسید کالا به مقصد فرستاده میشود، اما راهنامه همراه کالا حمل میشود.
راهنامه توسط حمل کننده، اما دیگری توسط فردی که حمل و نقل را برنامهریزی میکند، صادر میشود.
