آب و هوای هر کشور برای تولید مواد غذایی مناسب نیست. این خود عاملی است که بر توانایی یک کشور در تولید مواد غذایی تاثیر میگذارد. از این رو بسیاری از کشور ها برای تامین مواد خوراکی مورد نیاز به کشور های دیگر وابسته هستند. در حال حاضر حداقل 34 کشور وجود دارند که به دلیل محدودیت‌های آب و هوایی و اراضی کشاورزی قادر به تولید مواد غذایی خود نیستند، که این موضوع می‌تواند، برخی از کشورها را به صادرکننده برتر تبدیل سازد.
در این مطلب قصد داریم در مورد صادرات مواد غذایی و نکات مهم در مورد مراحل صادرات میوه صادراتی، زعفران، خرما، چای و عسل که در ایران آب و هوای مناسب برای تولید آن وجود دارد، صحبت کنیم تا علاقهمندان و بازرگانان با اطلاعات کامل بتوانند تبدیل به صادرکننده برتر در این حوزه شوند.
تجارت جهانی مواد غذایی فرآیند متنوع و پیچیده‌ای دارد که اکثر کشورها برای ورود به آن و تبدیل شدن به صادرکننده برتر در تلاش هستند. این در حالی است که انتظار می‌رود تا سال 2050 بیش از نیمی از جمعیت جهان برای تامین مواد غذایی خود به کشورهای دیگر برای صادرات کالا وابسته خواهند شد.
گسترش و تنوع در تجارت مواد غذایی به عوامل زیادی مانند تکنیک‌های جدید در نگهداری، بستهبندی، حمل و نقل سریع، سلیقه و عادات غذایی مصرف‌کننده و قدرت خرید مردم کشور بستگی دارد. بنابراین بازرگانان باید با در نظرگرفتن این نکات در تجارت مواد غذایی شروع به فعالیت کنند.
این در حالی است که صادرات مواد غذایی ایران در حال رونق بوده و طبق گزارش‌ها در سال 2017، 7 درصد رشد بیشتری نسبت به صادرات نفتی داشته است. همچنین بسیاری از مطالعات نشان می‌دهد که وضعیت آب و هوا و خاک حاصلخیر ایران، شرایط تولید بیشتر مواد غذایی را داشته که می‌تواند در آینده آن را تبدیل به یکی از صادرکنندگان برتر دنیا سازد.
عمده صادرات مواد غذایی ایران شامل؛ دانه‌های روغنی، انواع روغن، حلواشکری، رب گوجه فرنگی، انواع میوه، سبزیجات، کشمش، زعفران، خرما، میوه خشک، آجیل و خشکبار صادراتی، چای، دمنوش، محصولات دریایی، عسل و … است.
ایالات متحده آمریکا، بیش از هر کشور دیگر در جهان، مواد غذایی صادر می‌کند که مهم‌ترین مقصد صادراتی این کشور به کانادا، مکزیک، چین، ژاپن و آلمان است.
سهم قابل توجهی از کل تولیدات و محصولات کشاورزی ایالات متحده آمریکا در دو دهه گذشته که شامل شیر، دانه‌های سویا، گندم، چغندر قند، نیشکر، سیب‌زمینی و مرغ، به کشورهای دیگر صادر شده است. پس ایالات متحده آمریکا که به عنوان برترین صادرکننده مواد غذایی در جهان شناخته شده است، کشورهای آلمان، انگلستان، چین، فرانسه، هلند، ژاپن، کانادا، بلژیک و ایتالیا در جایگاه دومین تا دهمین صادرکنندگان مواد غذایی در دنیا قرار میگیرند.
صادرات میوه از ایران به کشورهای دیگر دارای قوانین ثبت شده از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت به گمرک است. صادرات میوه و محصولات غذایی فقط توسط تولیدکنندگان مجوزدار و افرادی که کارت بازرگانی دارند امکان‌پذیر خواهد بود.
پرداخت تعرفه‌های صادرات میوه صادراتی، رعایت استانداردهای لازم برای بستهبندی محصول، دریافت مجوز و تائیدیه از وزارت بهداشت، اخذ مجوز خروج از گمرک و انتخاب ارسال سریع و مطمئن از دیگر نکات مهم در ارسال انواع میوه که شامل انار، خیار، زردآلو، انواع توت، گیلاس، طالبی، سیب، گردو، هندوانه،آلبالو ، کیوی، نارنگی، لیمو، پرتقال، هلو، انگور و … است.
زعفران گران‌ترین ادویه در جهان بوده و به معنای واقعی کلمه ارزش آن در جهان با طلا یکسان است. بهترین و باکیفیت‌ترین نوع زعفران در جهان به ترتیب در یونان (مقدونیه)، ایران و کشمیر تهیه و صادر می‌شود. در سال 2019 واردات زعفران به امارات متحده عربی از ایران 6 درصد واردات جهان و 13 میلیون دلار را به خود اختصاص داده است.
اولین مرحله در صادرات زعفران قیمت‌گذاری مناسبی است که باید توسط کمیسیون نرخ‌گذاری گمرک انجام شود. به طور معمول برای زعفران‌های بیشتر از 30 گرم بستهبندی الزامی نیست اما زیر این مقدار باید بستهبندی مرغوب و شکیل داشته باشد. داشتن گواهی استاندارد، گواهی بهداشت دامی نباتات (برحسب مورد)، معرفی‌نامه صادرات، مجوز گمرک و کارت بازرگانی از دیگر مراحل صادرات زعفران خواهد بود.
تونس بزرگترین صادر کننده خرما در جهان است. این کشور در سال2016، 16درصد از صادرات جهانی را به خود اختصاص داده است، بعد از آن ایران، امارات متحده عربی و عربستان سعودی دیگر صادرکنندگان خرما در جهان هستند. همچنین از نظر حجم صادرات، عراق با بیش از 321 هزار تن بزرگترین صادر کننده خرما است و بعد از آن امارات با حدود 276 هزار تن و ایران با 209 هزار تن در رده دوم وسوم قرار دارند.
برای ورود به صادرات خرما، بسیار مهم است که بازار و کشور مقصد را شناخته و تبلیغات منحصربه‌فرد و بستهبندی شکیل و جذاب داشته باشید. تعرفه‌ی صادرات خرما به کشورهای دیگر صفر است و افراد می‌توانند با کارت بازرگانی خرمای مضافتی، خرمای پیارم، خرمای کبکاب و خرمای زاهدی را صادر کنند.
قوانین اروپا برای واردات خرما نسبت به دیگر کشورها بسیار سخت‌گیرانه‌تر است با این حال در تمامی کشورها وضعیت بهداشتی و سلامتی این محصول به طور کامل بررسی می‌شود.
فروش جهانی از صادرات چای در جهان در سال 2019، بالغ بر 4/6 میلیارد دلار تخمین زده شده است. این در حالی است که ارزش صادرات چای در سراسر جهان از سال 2015 که ارزش آن 3/7 میلیارد دلار بود که به طور متوسط 8/12 درصد کاهش یافته و سال به سال صادرات جهانی آن کمتر می‌شود. با این حال هنوز قاره آسیا بالاترین درآمد دلاری را در صادرات چای داشته است.
بیشترین مقصدهای صادرات چای ایرانی به کشورهای عراق، قزاقستان، افعانستان، آلمان، هند، تاجیکستان، روسیه، ازبکستان و صادرات به ترکیه است. با این حال هر ساله به میزان 60 تا 70 هزار تن چای از دیگر کشورها وارد ایران می‌شود. که به نسبت صادرات ایران را در بین بیشترین واردکنندگان چای بعد از کشورهای روسیه، آمریکا، انگلستان، مصر و پاکستان قرار می‌دهد.
فروش جهانی صادرات عسل طبیعی، در سال 2019 بالغ بر 99/1 میلیارد دلار بود. در حالی که بیشتر کشورهای اروپایی پیشتاز صادرات عسل طبیعی هستند، در ایران به دلیل رعایت نکردن استانداردهای تولید این محصول متاسفانه صادرات عسل در چند سال اخیر صفر شده است. این اتفاق در حالی رخ می‌دهد که کارگران بی‌شمار و زنبورداران زیادی در ایران در زمینه‌ی تولید عسل فعالیت دارند اما نبود استاندارد و عدم توجه به این محصول مهم باعث شده تا حتی کشورهای آسیایی مانند عراق نیز واردات عسل از ایران را ممنوع اعلام کنند.
ایالات متحده آمریکا، بیش از هر کشور دیگر در جهان، مواد غذایی صادر می‌کند پس از آن کشورهای آلمان، انگلستان، چین، فرانسه، هلند، ژاپن، کانادا، بلژیک و ایتالیا در جایگاه دومین تا دهمین صادرکنندگان مواد غذایی در دنیا قرار میگیرند.
دانه‌های روغنی، انواع روغن، حلواشکری، رب گوجه فرنگی، انواع میوه، سبزیجات، کشمش، زعفران، خرما، میوه خشک، آجیل و خشکبار صادراتی، چای، دمنوش، محصولات دریایی، عسل و … عمده صادرات مواد غذایی ایران است.
