صادرات در بخش معدنی و فولادی نقش بسیار مهمی در توسعه صادرات غیرنفتی داشته و اخیرا به کاهش وابستگی اقتصاد به درآمدهای نفتی کمک کرده است. همان طور که می دانید ایران دارای معادن سنگ آهن بسیاری است. اما اخیرا صادرات سنگ آهن مگنتیت و انواع دیگر سنگ آهن کاهش یافته است. در این مقاله برآنیم تا با این ماده معدنی بیشتر آشنا شده و اطلاعاتی در مورد صادرات سنگ آهن مگنتیت به اوراسیا و یا کشورهای دیگر را با شما به اشتراک بگذاریم.
سنگ آهن مگنتیت
سنگ آهن مگنتیت نوعی سنگ آهن به رنگ سیاه است، سنگی که خاصیت الکترومغناطیسی دارد و همین خاصیت از مهم ترین ویژگی های آن محسوب می شود. یکی از کاربرد های سنگ آهن مگنتیت، استفاده از آن در تولید آهن ربا است.
جالب است بدانید که اکتشافات، استخراج و فرآوری این نوع سنگ آهن نسبت به سنگ آهن های دیگری از جمله هماتیت، هزینه کمتری دارد؛ همین موضوع تمایل به استفاده و صادرات سنگ آهن مگنتیت را بیشتر کرده است.
مگنتیت بیشتر در آلمان، سوئد، فنلاند، رومانی، اتریش، ایتالیا، برزیل، سوئیس، استرالیا، آمریکا، هند و مصر یافت می شود. این سنگ آهن دارای عیار حداکثر 72 درصد است که باعث اهمیت و قیمت بیشتر آن نسبت به سنگ های آهن دیگر شده است.
مگنتیت معدنی حاوی 4.72 درصد آهن است که البته این میزان آهن از آهن موجود در هماتیت بالاتر است. اما به هر حال وجود ناخالصی ها باعث کم شدن عیار آن شده و تولید کنسانتره های مورد استفاده در کارخانه های ذوب فولاد هزینه بیشتری را به همراه دارد.
عوامل موثر بر قیمت سنگ آهن
قیمت سنگ آهن در جهان به عوامل مختلفی بستگی دارد. این عوامل عبارتند از :
- قیمت فولاد
- شاخص تولید ناخالص داخلی هر کشور
- قیمت نفت خام
- قیمت آلومینیوم
- قیمت طلا
- نرخ بهره و نرخ تورم
- ارزش دلار و سهام
- میزان تولید آهن و فولاد
در اوایل دهه 1380 قیمت گذاری سنگ آهن در ایران به صورت دستوری انجام می شد، اما از اواسط همان دهه 80 به علت رونق صادرات به کشور چین و همچنین فعالیت بیشتر معادن، اختلاف قیمت در بازار داخلی و صادراتی زیاد شد.
برخی از کارشناسان معتقدند که افزایش موجودی بنادر کشورهای صادر کننده سنگ آهن، موجودی بندرهای کشور چین و همچنین افزایش میزان موجودی انبارهای فولاد در برخی از کشورها باعث می شود قیمت سنگ آهن کاهش یابد.
تمایل بازار به سنگ آهن مگنتیت
سنگ آهن مگنتیت دارای ویژگی مغناطیسی بوده و برای پرعیارسازی بسیار مناسب است. از آن جا که برای سرمایه گذاران بخش معدنی، سهولت سوددهی و سرمایه گذاری کمتر، از اهمیت ویژه ای نسبت به حصول نتیجه برخوردار است؛ فرآوری کانسنگ مگنتیت در مقایسه با کانسنگ هماتیت آسان تر است.
در ایران ذخایر مگنتیت بیشتر است و حتی با پایین بودن عیار آن می توان با راه های ساده ای آن را خالص کرد. در نتیجه میل به فرآوری این نوع سنگ آهن در بازار داخلی بیشتر است.
کارخانه های ذوب آهن و فولاد خوزستان تمایل بیشتری به سنگ آهن مگنتیت با عیار بالای ۵۷ درصد دارند، از این رو سرمایه گذاران به سمت کار ساده تر یعنی همان بهره برداری از معادن مگنتیت روباز با روش های مغناطیسی متمایل شده اند.
چالش هایی در خصوص صادرات سنگ آهن مگنتیت
اما پرداخت عوارض صادرات از معادن سنگ آهن مگنتیت کم عیار در برخی از استان های نزدیک به بنادر مانند بندر چابهار که فاصله زیادی با مرکز کشور دارد و هزینه بالای برای حمل زمینی را به کنسانتره سازان تحمیل می کند، عملا توجیه اقتصادی برای تولید از معادن را سلب می کند.
مورد بعدی مربوط به بحث های داخلی و سیاست های موجود است. اینکه در حال حاضر کارخانجات تولید کنسانتره و گندله سازی در حال رشد و توسعه، از سنگ آهن به عنوان ماده اولیه تولید استفاده می کنند؛ به همین دلیل بخشی از سنگ آهن صادراتی در داخل فرآوری می شود. اگر این روند ادامه یابد ممکن است تا چند سال آینده شرایط به گونه ای
پیش رود که صادراتی در حوزه سنگ آهن نداشته باشیم و حتی نیاز به واردات نیز افزایش یابد.
همچنین ایران دارای معادن کوچک و متوسطی از انواع سنگ آهن است که روزی در چرخه اقتصادی کشور نقش داشتند، اما امروزه به دلیل عدم درآمدزایی از چرخه فعالیت خارج شده و این امر موجب کاهش حجم صادرات می گردد.
اقداماتی که ممکن است موجب افزایش صادرات سنگ آهن مگنتیت و سایر سنگ آهن های دیگر گردد:
- ارائه پاداش صادراتی مشابه آفریقای جنوبی (که البته ایران زمانی این نوع پاداش را به صادرکنندگان ارائه می داد.)
- معافیت از مالیات در یک دوره خاص برای سرمایه گذاران خارجی مشابه کشور کانادا
- تخفیف بر روی عوارض صادراتی مشابه کشور هند
- تخفیف بر روی مالیات عملکرد مشابه کشور چین
پیش بینی وضعیت صادرات سنگ آهن مگنتیت در سال 1401
باید به این موضوع توجه کنیم که بازارهای جهانی منتظر تصمیمات داخلی ایران در حوزه صادرات به ویژه در صادرات سنگ آهن نمی مانند و موانع موجود می تواند سهم صادرکنندگان ایرانی در بازارهای صادراتی را روز به روز کاهش دهد.
نباید مانعی برای صادرات محصولات معدنی و فولادی که نقش بسیار موثری در وارد کردن ارز به کشور داشته اند؛ وجود داشته باشد. اگر رویه سال های اخیر را در حوزه معادن معدنی و فولادی ادامه دهیم ممکن است میزان صادرات سنگ آهن مگنتیت بسیار کاهش یابد.
سنگ آهن مگنتیت از مواد معدنی اکسید آهن بوده و خاصیتی بسیار مغناطیسی دارد. این نوع سنگ آهن حاوی 4.72 درصد آهن بوده و خلوص آن حداکثر تا 72 درصد است. وجود این ناخالصی ها باعث کم شدن عیار آن شده و تولید کنسانتره های مورد استفاده در کارخانه های ذوب فولاد هزینه بیشتری را به همراه دارد. همچنین اخیرا صادرات سنگ آهن مگنتیت و انواع دیگر سنگ آهن به کشورهای دیگر به علت وجود پرداخت عوارض صادراتی، سیاست های موجود داخلی و عدم کار کردن معادن متوسط و کوچک سنگ آهن، کاهش یافته است.
هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.