یکی از مهم ترین پارامترهای مرتبط با تولید یک محصول، بسته بندی آن و شکل ظاهری کالاست. در واقع بسته بندی، علاوه بر اینکه به عنوان پوشش و محافظی برای کالا به شمار می رود، نقش مهمی در دیده شدن، مورد پسند واقع شدن و تمامی فرایندهای مربوط به بازاربابی کالا را ایفا می کند. اهمیت این نقش، زمانی که بحث صادرات کالا و تجارت در سطح بین المللی به میان می آید، دو چندان می شود.
نوع بسته بندی و ظاهر کالا اگر به شکل اصولی و بر اساس نیازها و سلیقه های بازار هدف انجام شود، می تواند تاثیر قابل ملاحظه ای در بازاریابی و افزایش فروش و سودهی داشته باشد. در این مقاله هر آنچه که در مورد بسته بندی کالاهای صادراتی باید بدانید، به طور خلاصه ذکر شده است، با ما همراه باشید.
به طور کلی به عملیاتی که حفظ، نگهداری، حمل و توزیع کالا را تسهیل و امکان پذیر می کند، بسته بندی می گویند. این عملیات، امروزه به عنوان یک علم آمیخته با هنر و روانشناسی شناخته می شود و انجام آن، نیازمند لحاظ کردن استانداردهای خاص و مدون شده ای می باشد. بسته بندی صادراتی در سطوح مختلفی انجام می شود و به سه دسته ی “بسته بندی اولیه”، “بسته بندی ثانویه” و “بسته بندی برای جابجایی” تقسیم بندی می شود.
همانطور که گفته شد، بسته بندی دارای سه سطح و یا به عبارتی سه مرحله ی متفاوت می باشد:
نهایی ترین شکل بسته بندی – یعنی آن چیزی که کالا در نهایت در قالب آن به مشتری عرضه می شود- بسته بندی اولیه نام دارد. این نوع از بسته بندی با هدف محافظت از کالا در شرایط مختلف شهری و بازاری، سهولت جابجایی، حفظ بهداشت و نکات ایمنی و همینطور معرفی محصول به بهترین و گیراترین شکل ممکن انجام می شود.
دومین سطح از بسته بندی، با عنوان بسته بندی ثانویه انجام می شود و فرایند جابجایی محصول بین تولید کننده و توزیع کننده را تسهیل می کند. این نوع از بسته بندی برای جابجایی عمده ی محصولات در سطح بازار انجام می شود و خلاصه ای کلی از شناسنامه ی محصول را هم معرفی می کند.
بسته بندی ثانویه باید از استاندارد های خاصی پیروی کند؛ از جمله اینکه قابلیت نگهداری شدن در انواع انبار ها (از جمله انبار های گمرکی) را داشته باشد، متناسب با اتومبیل های جابجایی و سیستم حمل و نقل شهری طراحی شده باشد و به شکلی آسان و راحت، بارگیری و تخلیه شود. علاوه بر این باید خلاصه ای از شرح محصول و همچنین کمیت کالا (از نظر تعداد یا مقدار) را هم به نمایش بگذارد.
سومین و آخرین سطح از بسته بندی، برای جابجایی در بین انبارداری ها انجام می شود و معمولا برای فورواردرها دارای اهمیت می باشد. این نوع از بسته بندی باید در برابر هر گونه خطرات احتمالی برای جابجایی های طولانی مدت و بین المللی مقاوم و ایمن باشد.
به طور کلی و در تمامی سطوح، بسته بندی کالاهای صادراتی باید دارای دو شاخصه ی اصلی باشند: پارامتر های فیزیکی مربوط به بسته بندی، و شکل ظاهری آن. عامل فیزیکی در بسته بندی کمک می کند تا کالا در طی جابجایی های درون و برون مرزی، در برابر هر گونه آسیب پذیری های احتمالی ایمن باشد و تمامی خسارت های ناشی از اینگونه آسیب پذیری ها را تا حد امکان کاهش دهد. عامل ظاهری نیز به عملیات بازاریابی و جذب مشتری ارتباط دارد و رسالت معرفی کالا و ارتباط برند با مشتری را به عهده میگیرد.
در رابطه با بسته بندی کالاهای صادراتی قبل از هر چیزی باید به مطالعه ی فرهنگ و رفتار جامعه ی بازار هدف پرداخت؛ ظاهر کالا و بسته بندی کالا در سطح ابتدایی آن، باید به گونه ای باشد که بر اساس نیازها، روحیات و سلیقه ی بازار هدف طراحی شده باشد. شکل گرافیکی بسته بندی کالا، باید بتواند در یک نگاه، به راحت ترین شکل ممکن و بدون هیچ گونه پیچیدگی، برند و محصول مورد نظر را معرفی کند. نوآوری در این سطح از بسته بندی حرف اول را می زند و طراحان خوب، بسته بنده هایی را طراحی می کنند که بتواند حتی افرادی که قصد خرید ندارند را هم نسبت به محصول مورد مشاهده، کنجکاو و ترغیب کنند.
محافظت از کالا در برابر شرایط محیطی و جغرافیایی، یکی از اصلی ترین رسالت های هر نوع بسته بندی است. بسته بندی در عین جذاب بودن خود باید بتواند به بهترین شکل ممکن کالا را در طی جابجایی های مختلف، ایمن و تغییر ناپذیر نگه دارد.
بسته بندی باید در برابر عوامل فیزیکی و شیمیایی مقاوم و نفوذ ناپذیر باشد و در عین حال، کمترین آسیب ها را به محیط زیست وارد کند، امر توزیع کالا را به بهترین شکل ممکن تسهیل کند، با نیازهای بازار هدف از نظر کمیت و کیفیت متناسب باشد و برای معرفی خود، از زبان های خارجی و زبان های مشترک همگانی استفاده کند. بسته بندی باید همچنین برچسب ها و لیبل های مورد نیاز بازار و نشان های بین المللی دریافت شده را به خوبی و به شکلی استاندارد، نمایش دهد.
بر روی بسته بندی های صادراتی حتی المقدور باید به جای استفاده از متون، از علائم و نشانه های اختصار استفاده شود. بسیاری از این علائم، جنبه ای همگانی و جهانی دارند و در تمامی کشورها دارای یک مفهوم واحد می باشند. به عنوان مثال علامت چتر به این معنی است که کالا نباید در معرض باران و رطوبت باشد؛ و یا علامت حلقه ی سه گانه ی فلشدار به معنی قابل بازیافت بودن کالا است.
برچسب زنی های روی بسته بندی های صادراتی نیز باید به شکل استاندارد و اصولی خود انجام شود؛ برچسب های روی بسته بندی های صادراتی باید اطلاعاتی از قبیل کشور و کارخانه ی مبدا، اطلاعات کمیتی و وزن بسته ها، اطلاعات تماس با کارخانه و … به خوبی نشان دهد.
به طور کلی به عملیاتی که حفظ، نگهداری، حمل و توزیع کالا را تسهیل و امکان پذیر می کند، بسته بندی می گویند.
بسته بندی صادراتی در سطوح مختلفی انجام می شود و به سه دسته ی “بسته بندی اولیه”، “بسته بندی ثانویه” و “بسته بندی برای جابجایی” تقسیم بندی می شود.
برچسب های روی بسته بندی های صادراتی باید اطلاعاتی از قبیل کشور و کارخانه ی مبدا، اطلاعات کمیتی و وزن بسته ها، اطلاعات تماس با کارخانه و … به خوبی نشان دهد.
