کشتیرانی نوعی از حمل و نقل دریایی است که در آن کالا از یک نقطه به نقطه دیگر، مانند کالا از انبار مشتری به کارخانه خریدار انتقال می‌یابد. فرآیند حمل و نقل و کنترل کالا برعهده شرکت لجستیک کشتیرانی است. هنگام شروع تجارت الکترونیک و بازرگانی، یکی از نکات مهم کاهش هزینه‌های حمل و نقل است. این فرآیند زمانی تحقق می‌یابند که با روش‌های حمل و نقل محصول آشنایی داشته باشید و بتوانید بهترین شرکت حمل و نقل را استخدام کنید. به همین خاطر در این مطلب قصد داریم با بررسی صنعت کشتیرانی و دریانوردی، شما را با صنعت حمل و نقل دریایی آشنا کنیم.
به هرگونه دانش، مهارت و فعالیت که روی رودخانه، دریا، اقیانوس و آب‌های آزاد انجام گیرد، دریانوردی گفته می‌شود. افرادی که دریانوردی می‌دانند مهارت ناوبری، جهت‌یابی و فنون مهم برای توده‌های بزرگ آب را یاد می‌گیرند. برای این‌که یک فرد دریانورد شود باید مجموعه‌ای از مهارت‌ها و رشته‌ها را بلد باشد که برخی از آن عبارتند از: ناوبری، هواشناسی، کشتیرانی، کار با طناب و گره زدن، فنون تعمیر و عیب‌یابی موتورهای دریایی، مسلط به عملیات‌های بندرگاهی، ایمنی و نجات و …
به دلیل این‌که امروزه بسیاری از تجارت‌ها بر پایه حمل و نقل دریایی انجام می‌شود، وجود دریانوردان ماهر در صنعت کشتیرانی می‌تواند باعث رشد و درآمدزایی در این حوزه شود.
بسته به مسافت مبدا تا مقصد، سرعت تحویل کالا می‌تواند اشکال مختلفی داشته باشد. به صرفه‌ترین و همچنین آهسته‌ترین نوع حمل نقل، حمل و نقل جاده ای و زمینی است که در بهترین حالت 10 روز طول می‌کشد. حمل و نقل هوایی می‌تواند زمان را سرعت ببخشید اما به نسبت هزینه گران‌تری دارد. روش دیگر برای انتقال کالا، حمل و نقل دریایی است که از طریق اقیانوس و آب‌های آزاد انجام می‌شود، اگر چه این کار بسیار مقرون به صرفه است اما گاهی اوقات می‌تواند به کندی انجام گیرد.
در تعریف کلی، کشتیرانی به معنی حمل و نقل فیزیکی کالا از یک نقفه به نقطه دیگر است. مانند انتقال کالا از انبار مشتری به بندر خریدار. هزینه‌های حمل کالا در حجم زیاد توسط کشتیرانی بسیار کاهش می‌یابد، به عنوان مثال اگر حمل یک بسته 5 دلار باشد، زمانی که 100 بسته شود، هزینه حمل و نقل به شدت پایین می‌آید.
شرکت بزرگی مانند آمازون، به دلیل حجم گسترده حمل و نقل، از تخفیفاتی برخوردار می‌شوند که تقریبا ارسال مرسوله از طریق دریایی را برای مشتریان خود رایگان فراهم می‌کنند. به همین علت بسیار مهم است که خرده‌فروشان تجارت الکترونیکی همیشه هزینه‌های حمل و نقل و ترکیب آن در قیمت‌گذاری را در نظر بگیرند.
همچنین کشتیرانی در ابعاد مختلف فعالیت دارد که تنها به حمل بارهای بزرگ کانتینری محدود نمی‌شود.
خطوط کشتیرانی LINER:
به شرکت‌های حمل و نقل دریایی که در یک برنامه زمانی منظم و بنادر معین در حال رفت و آمد هستند، گفته می‌شود.
تحویل کنار کشتی یا اینکوترم FAS:
این اصطلاح به این معنا است که فروشنده باید کالا را کنار کشتی روی اسکله به شرکت حمل و نقل ارائه بدهد.
تحویل روی عرشه کشتی یا اینکوترم FOB:
اصطلاح FOB که مخفف Free On Board است به معنای تحویل کالا روی عرشه کشتی بوده که بعد از آن ریسک آسیب دیدن یا مفقود شدن آن به عهده خریدار است.
اینکوترم CFR:
اینکوترم CFR به معنای ارزش کالا و کرایه حمل محموله تا بندر مقصد است. CFR در اصطلاح بازرگانان به معنی هزینه و ارزش کالا بوده که فروشنده کالا را روی عرشه کشتی تحویل می‌دهد و هزینه‌ها و کرایه حمل تا بندر مقصد را می‌پردازد.
فرمول به دست آوردن قیمت CFR عبارت است ارزش کالا برحسب نوع آن CIF+ هزینه گمرک+ قیمت حمل کالا از داخل کارخانه یا انبار تا روی عرضه کشتی+ هزینه بارنامه و بیمه + هزینه حمل و نقل دریایی تا بندر مقصد
اینکوترم EXW: تحويل كالا در محل کار حمل و نقل
اینکوترم FCA: تحويل كالا در کارخانه یا محل دیگر توسط حمل کننده
اینکوترم CIF: قيمت كالا، بيمه و كرايه تا بندر مقصد
اینکوترم CPT: پرداخت كرايه حمل كالا تا مقصد
اینکوترم CIP: پرداخت‌كرايه حمل و بيمه كالا تا مقصد
اینکوترم DAF: تحويل كالا در مرز تعیین شده
اینکوترم DES: تحویل کالا روی عرشه کشتی در مقصد
اینکوترم DEQ: تحویل کالا در اسکله مقصد
اینکوترم DDU: تحويل كالا در مقصد تعیین شده بدون ترخيص و بدون پرداخت حقوق و عوارض گمركي
اینکوترم DDP: تحويل كالا در مقصد تعیین شده با ترخيص و با پرداخت حقوق و عوارض گمركي
(DAT(Delivered at Terminal: تحویل کالا در بندر مقصد و ترخیص کالا برعهده خریدار است.
(DAP(Delivered At Place: تحویل در محل مقرر. در این قاعده محل تحویل کالا الزاما پایانه نیست و می‌تواند بر اساس توافق طرفین جایی غیر از پایانه مثلا انبار خریدار باشد.
B/L: بارنامه
ICD: یک کانتینر است در کشور مقصد و خارج از اسکله و دریا که تمام امکانات ترمینال را بندری مانند گمرک، باربندی، مکان تخلیه بار و … را دارد.
LCL: کانتینری که چندین کالا از چند صاحب را حمل می‌کند.
FCL: کانتینر مخصوص کالاهای یک نفر
CFS: مکانی در بندر و درون کانتینر که بسته‌بندی بار و تخلیه در آن‌جا انجام می‌شود.
IMS: سیستم مدیریت اطلاعات
دموراژ: خسارت دیرکرد و معطلی کشتی به علت توقف بیش از حد برای بارگیری یا تخلیه
فری تایم: مدت زمان مجاز برای بارگیری یا تخلیه کالا در بندرها بدون درنظر گرفتن دموراژ
براساس آیین سازمان بنادر و كشتيراني انجام کلیه فعالیت‌های دریانوردی مستلزم دریافت مجوز است. که براساس آن هر شخصی حقیقی که می‌خواهد سمت مدیرعامل شرکت حمل و نقل دریایی را به عهده بگیرید باید شرایطی از قبیل تابعیت ایرانی، حداقل سن 25 سال، داشتن کارت پایان نظام وظیفه یا معافیت، عدم اشتغال در دستگاههای دولتی و غیردولتی و آشنایی به زبان انگلیسی را داشته باشد.
همچنین فرد باید دارای همزمان دارای 4 سال سابقه کار در بخش عملیات کشتیرانی و مدرک تحصیلی لیسانس، یا 6 سال سابقه کار با فوق دیپلم یا 8 سال سابقه کار با مدرک دیپلم باشد.
به طور معمول هر ساله با فراخوان عمومی آزمون استخدامی برای افراد علاقه‌مند به فعالیت در صنعت کشتیرانی برگزار می‌شود، که باید دارای شرایط زیر باشند:
به هرگونه دانش، مهارت و فعالیت که روی رودخانه، دریا، اقیانوس و آب‌های آزاد انجام گیرد، دریانوردی گفته می‌شود.
کشتیرانی به معنی حمل و نقل فیزیکی کالا از یک نقفه به نقطه دیگر است. مانند انتقال کالا از انبار مشتری به بندر خریدار.
جهت دریافت مجوز حمل و نقل دریایی فرد باید شرایطی از قبیل تابعیت ایرانی، حداقل سن 25 سال، داشتن کارت پایان نظام وظیفه یا معافیت، عدم اشتغال در دستگاههای دولتی و غیردولتی و آشنایی به زبان انگلیسی را داشته باشد.
