امروزه اهمیت سرمایه گذاری در بخش صادرات غیرنفتی به ویژه صنایع فولادی بر همگان روشن است. محصولات فولادی به دلیل کاربرد فروان در ساخت و سازهای امروزه، همواره بخش مهمی از تولید داخل را در برمی گیرند. در کشورهای در حال توسعه به ویژه آسیای میانه نیز، استفاده از محصولات فولادی صنعت ساختمان و راه سازی بسیار پرکاربرد بوده و صادرات محصولات فولادی به این کشورها از جمله صادرات نبشی، ناودانی و سپری انجام می شود. در طی چندین سال اخیر؛ با توجه به محدودیت های سیاسی اعمال شده، میزان تولید ناخالص داخلی و واردات به ویژه در بخش صنایع فولادی بسیار کاهش یافته است.
ایران به دلیل برخورداری از امکانات و تجهیزات تولیدی فولاد، قادر است تا علاوه بر تامین نیاز داخل، در حوزه صادرات این محصولات نیز اقدام کند. در حال حاضر بالاترین میزان فولاد صادراتی تولید داخل، به صورت خام به سایر کشورها ارسال می شود. در حالی که می توان با استفاده از ظرفیت های موجود، این حجم صادراتی مواد خام را به تولید و عرضه محصول نهایی تبدیل کرد.
صادرات نبشی، ناودانی و سپری مهم ترین محصولات فولادی هستند که به کشورهای حوزه اوراسیا و دیگر همسایگان ایران صادر می شوند. اما به دلیل برخی از محدویت ها و مشکلات ارزی، تولید و صادرات نبشی، ناودانی و سپری و این دست از صنایع فولادی در طی دو سال اخیر افت چشمگیری داشته است. در ادامه این بخش؛ با معرفی کامل انواع نبشی، ناوانی و سپری و کاربرد آن ها، وضعیت صادرات نبشی، ناودانی و سپری و مشکلات آن را بررسی خواهیم کرد.
نبشی چیست؟
نبشی یکی از مصالح پرکارد ساختمانی است؛ که در صنعت ساختمان سازی و پروژه های عمرانی به وفور مورد استفاده قرار می گیرد. نبشی همانطور که از نام آن پیداست؛ به معنای زاویه و کنج است که سازه نبشی نیز در کنج ساختمان قرار می گیرد. در واقع نبشی نوعی از پروفیل ساختمانی است که به لحاظ فیزیکی دو ضلع آن عمود بریکدیگرند به دو ضلع نقشی به اصطلاح بال گفته می شود.
نبشی دارای انواع مختلفی است و بسته به نوع آن، به روش نورد گرم یا نورد سرد در کارخانجات صنعتی تهیه می شود. این مقطع فولادی در عین ریزنقشی، بسیار در صنعت ساختمان سازی قابل اهمیت است. متریال به کار رفته در تولید نبشی، می تواند فولادی، استیل، آلومینیومی و پلاستیکی باشد که بسته به نوع کارکرد آن متفاوت است.
پروفیل نبشی از نظر شکل ظاهری به دو دسته؛ نبشی بال مساوی و بال نامساوی تقسیم می شوند. در صورت هم اندازه نبودن دو بال نبشی، می بایست اندازه هر یک از دو بال به صورت جداگانه ذکر گردد. همچنین؛ این سازه ساختمانی از نظر تولید شامل دو بخش پرسی و فابریک هستند. سازه نبشی دارای کاربردهای متنوعی است که برخی از آن ها شامل مواردی از جمله؛ ساخت خرپا، پلکان، ساخت دکل، سقف شیروانی، پشت بندی، آسانسور و… می باشند.
ناودانی چیست؟
ناودانی صادراتی یکی دیگر از سازه های فولادی مهم ساختمان سازی است که استفاده از آن به قرن بیستم و جنگ جهانی دوم باز می گردد. پس از گذشته چندین دهه با توسعه کارخانه های تولید محصولات فولادی ، تولید و استفاده از ناودانی در صنایع مختلف بیش از پیش مطرح شد.
ناودانی از یک سطح افقی تشکیل شده که در دو طرف آن، دو بال مساوی به صورت عمودی قرار گرفته است. متریال های مختلفی از جمله؛ استنلس، آلومینیوم و گالوانیزه برای تولید ناوانی استفاده می شوند که نوع آلومینیومی آن به لحاظ فرم پذیری و استحکام دارای کاربرد بیشتری است.
این سازه از نظر فرآیند تولید، به دو بخش نورد شده و پرسی تقسیم می شود. همچنین؛ از نظر ظاهر فیزیکی نیز می توان آن را در 4 گروه ناودانی ساده، ناودانی مشبک، ناوانی سبک و سنگین دسته بندی کرد. یکی از ویژگی های اصلی سازه ناودانی، اشغال کمترین فضا و مقاومت در برابر ضربه و تنش های فولادی است. از این سازه در بخش های مختلف ساختمان نظیر؛ ساخت چهارچوب، نما، تیر و ستون، ساخت خرپا و صنایع خودروسازی استفاده می گردد.
سپری چیست؟
از دیگر مقاطع پرکارد در صنعت ساختمان سازی، می توان به سپری یا نام دیگر آن پروفیل T اشاره کرد. این محصول به شکل سه وجهی و دارای بال و جان توام با هم است. به دلیل شباهت ظاهری که این سازه به حرف T انگلیسی داراست، به آن پروفیل T نیز گفته می شود.
برای استفاده از سپری در مقاطع اتصالاتی ساختمان نیاز است که ضخامت بالایی برای آن در نظر گرفته شود. به همین دلیل در برخی مواقع، تولیدکنندگان از تیرآهن های مقام و سنگین برای تولید مقطع سپری استفاده می کنند.
سپری از متریال های مختلفی اعم از؛ استیل، آهن، آلومینیوم، برنج و مس ساخته می شود. همچنین این سازه پرکارد بسته به نوع استفاده، تولید آن به دو روش نورد گرم یا سرد در کارخانجات صنعتی صورت می گیرد. می توان سپری را از نظر شکل فیزیکی به دو دسته؛ آهنی و آلومینیومی دسته بندی کرد.
امروزه؛ مقطع سپری بسیار مورد توجه صنایع ساختمان سازی است. این سازه به دلیل استحکام بالا در بسیاری از بخش های ساختمان و اتصالات استفاده می گردد. از مقطع سپری به منظور؛ ساخت انواع درب و پنجره، سدسازی، استحکام اسکلت ساختمان، زیرسازی های فلزی، مهارکننده، ساخت ستون و خرپا و اتصالات پل و… کاربردی است.
صادرات نبشی، ناودانی و سپری
همانطور که در ابتدا نیز اشاره شد؛ مسائل سیاسی و محدودیت های وضع شده، عامل اصلی کاهش واردات و صادرات مصالح فولادی به شمار می روند. به طوری که در سال 2019 میلادی میزان صادات نبشی به سایر کشورها به کمتر از 1000 تن نیز کاهش یافت. خوشبختانه در حال حاضر، تولیدات داخلی تا حدودی پاسخگوی نیاز داخل کشور می باشند.
در صورت تولید صنایع فولادی مازاد بر نیاز داخل، برخی از محصولات از جمله صادرات نبشی، ناودانی و سپری به کشورهای همسایه انجام می شوند. هم اکنون؛ صادرات عراق، یکی اصلی ترین مقصد صادرات نبشی، ناودانی و سپری تولید داخل است. همچنین کشورهای آسیای میانه اعم از ازبکستان، پاکستان، افغانستان، قزاقستان، عمان، سوریه، قطر و جمهوری آذربایجان بیشترین متقاضی واردات صنایع فولادی ایران می باشند.
یکی از فاکتورهای اصلی صادرات مصالح فولادی ساختمانی از جمله صادرات نبشی، ناودانی و سپری، رعایت استانداردها و ضوابط جهانی توسط تولیدکنندگان است. لازم است تا تولیدکنندگان الزامات مربوط به کشورهای اروپایی را مدنظر قرار دهند. یکی از اصلی ترین مشکلات صادرات نبشی، صادرات ناودانی و سپری عدم کنترل بر قیمت نهایی آن هاست. عدم نظارت، نوسانات نرخ ارز، قیمت داخلی و مواد اولیه صنایع فولادی، از عوامل مهم اختلالات قیمت محصولات و صادرات آنها محسوب می شوند.
هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.