بتن و قالب بتن یکی از رایج ترین مصالح ساختمانی امروزه است که اغلب مهندسان و ساختمان سازان با روش های اجرای آن آشنا هستند. با آغاز انقلاب صنعتی و در پی توسعه بخش عمرانی کشورهای اروپایی، استفاده از بتن و قالب های بتنی در ساخت و سازها رایج شد.به منظور ساخت سازه های بتنی و فرم دهی بتن تا رسیدن به مقاوت کافی، از وسیله ای به نام قالب بندی بتن استفاده می گردد. این سازه به صورت دائمی یا موقت کار گذاشته می شود و برای جلوگیری از شکستگی بتن بسیار کاربردی است.
آنچه در ادامه خواهید خواند.
مراحل قالب بندی بتن
یکی از مهم ترین مراحل قالب بندی بتن، آشنایی با نحوه قالب بندی و جزئیات ابعاد آن است که در اغلب پروژه های عمرانی مورد استفاده قرار می گیرد.در حال حاضر اقدامات بزرگی جهت ساخت قالب های بتن در صنایع تولیدی انجام شده است. واحد های تولیدی با در نظر گرفتن استانداردهای لازم ابعاد و کیفیت قالب ها، نیاز بازار داخل و برخی از کشورهای همسایه را تامین می کنند. قالب بتن دارای انواع مختلفی است که با توجه به نوع ساختمان می تواند متفاوت باشد.
در ادامه ضمن معرفی کامل قالب بتن و انواع آن، به ضرورت استفاده از آن پرداخته و در پایان صادرات این بخش از صنعت ساختمان سازی را بررسی خواهیم کرد.
قالب بتن چیست؟
همانطور که پیش تر نیز اشاره شد به منظور ساخت سازه های بتنی و فرم دهی به بتن، از قالب بندی در ساختمان ها استفاده می گردد. قالب ها با نگهداری بتن تا مرحله سفت شدن آن، از احتمال شکستگی بتن و ریزش جلوگیری کرده و سازه بتنی را به فرم دلخواه ایجاد می کنند. تاریخچه استفاده از قالب های بتن متعلق به سال 1899 میلادی است، زمانی که توماس ادیسون برای نخستین بار سعی داشت تا اولین خانه های بتنی را با استفاده از قالب بتن ایجاد کند، که سرانجام به دلیل ضعف دانش فنی و نبود تجهیزات مورد نیاز موفق به اجرای کامل آن نشد.
تاریخچه استفاده از قالب های بتنی
در طی ده های 1960 الی 1980 میلادی در پی توسعه صنعت ساخت و ساز، برای اولین بار از صفحات بتنی در پروژه های عمرانی استفاده گردید. همچنین در سال 1967 میلادی، یک معمار کانادایی موفق شد تا به کمک قالب بندی بتنی یکی از بهترین سازه های عمرانی را طراحی کرده و به اجرا درآورد.
موارد استفاده از قالب های بتن
از اصلی ترین موارد استفاده قالب های بتنی می توان به مواردی اعم از؛ قالب بندی دیوار، قالب گیری ستون و ایجاد فونداسیون ساختمان اشاره کرد. همچنین در مقیاس شهری نیز از قالب بتن برای ساخت خیابان و بزرگراه ها استفاده می کنند. آمریکا بالاترین مصرف کننده قالب های بتن در جهان است. هر ساله بالغ بر 230 میلیون متر مکعب از انواع قالب های بتنی در پروژه های عمرانی آمریکا مورد استفاده قرار می گیرد.
انواع قالب بتن
از گذشته تاکنون از تجهیزات متعددی جهت نگهداری بتن در قالب استفاده کرده اند. قالب بتن بسته به نوع کارکرد آن متفاوت است و می توان آن ها را به انواع مختلفی اعم از؛ قالب بتن چوبی، قالب بتن آلومینیومی، قالب بتن فولادی، قالب تن منیزیومی، پارچه ای، مدولار یا صنعتی، پلاستیکی، قالب عایق ماندگار، قالب سازه ای برجا و قالب انعطاف پذیر تقسیم بندی کرد.
در ذیل به تشریح چند مورد از رایج ترین قالب های بتنی در بازار خواهیم پرداخت؛
قالب چوبی
این قالب از متداول ترین انواع قالب های بتنی است که اغلب برای ساخت سازه های کوچک کاربردی است. قالب چوبی در همان محل اجرای پروژه به کمک سایر اجزا ساخته می شود. این نوع قالب؛ به دلیل انعطاف پذیری و مقاومت بالا در برابر رطوبت، برای ساخت سیستم های پیچیده ساختمانی نیز قابل اجراست.
قالب فولادی
این نوع قالب در مقایسه با سایر قالب های بتنی، دارای دوام بالاتری است. بنابراین؛ می توان از آن در طولانی مدت استفاده کرد. کارایی قالب فولادی بسیار بالاست و قابل استفاده برای هزاران چرخه بتن ریزی است.
قالب آلومینیومی
از دیگر رایج ترین قالب های مورد استفاده در پروژه های عمرانی، قالب بتن آلومینیومی است. این نوع قالب؛ به دلیل سهولت در نصب، سبکی وزن و مقاومت بالا بسیار مناسب برای قالب بندی است. لازم به ذکر است که؛ قالب آلومینیومی صرفا برای بتن ریزی قالب های از پیش ساخته کاربرد دارد.
قالب مدولار یا صنعتی
قالب مدولار متشکل از قطعات از پیش ساخته و جداره های چوبی یا آلومینیومی است. استفاده از این قالب عموما به دلیل هزینه پایین و سهولت در نصب در بین سازندگان رواج دارد. این قالب بتن در مقایسه با قالب های بتن چوبی، دارای مقاومت بالاتری در برابر آتش سوزی و مشکلات ناشی از خوردگی است.
قالب ماندگار
نحوه قرار گیری و نصب این نوع از قالب ها به گونه ای است که پس از فرم دهی بتن، از پایه های ساختمان جدا نشده و به بخشی از آن تبدیل می گردد. قالب های ماندگار در برابر حرارت بسیار مقاوم اند.
ویژگی های قالب بتنی
- مقاومت و استحکام یکی از جنبه های اصلی قالب های بتنی است. در واقع قالب های بتن می بایست به نحوی طراحی شوند که بتوانند در بازه طولانی مدت، نیروی های پیش بینی شده را مهار کنترل کنند.
- از دیگر موارد مهم در تشخیص قالب های بتنی مناسب، داوم مواد سازنده آن است. متریال مورد استفاده در ساخت قالب های بتنی بایستی قالب را در برابر عوامل محیطی و شرایط جوی مقاوم کرده و در استفاده های مجدد نیز از کارایی لازم برخوردار باشند. این مسئله هم از لحاظ کیفیت سازه های بتنی و هم جنبه اقتصادی آن قابل اهمیت است.
- نگهداری مناسب قالب های بتنی نیز در افزایش طول عمر آن ها تاثیرگذار است.
صادرات قالب بتن
یکی از اجزای پرکاربرد در ساختمان سازی امروزه، قالب های بتن هستند که در اغلب کشورهای در حال توسعه و توسعه یافته کاربرد دارند. برخی از واحدهای تولیدی صنایع ساختمانی در ایران، با ارائه انواع قالب های بتنی مطابق با استانداردهای لازم توانسته اند بخش عمده ای از بازار صادراتی ایران در اختیار داشته باشند. در این کارخانجات انواع قالب های مدولار، قالب های فلزی، قالب های عایق ماندگار، خرید و فروش قالب های بتنی دست دوم و نو تولید و عرضه می شود.
هنوز بررسیای ثبت نشده است.