بسته بندی یک از بخش های مهم صنایع است که ارتباط مستقیم و اثرگذاری با دیگر صنایع کشور داراست. صنعت قوطی سازی قادر است؛ با بهره مندی از تکنولوژی های مدرن، به کیفیت هر چه بهتر مواد غذایی و مسائل حمل و نقلی در صادرات قوطی کمک کند. تا پیش از توسعه این صنعت، جامعه بشری با مشکلات و محدودیت های متعددی روبه رو بود. اما پس از گسترش تولید قوطی های فلزی و کنسروی، امکان حمل مواد غذایی در مسافت های زیاد و حفظ ماندگاری آن ها در طولانی مدت امکان پذیر شد. امروزه؛ قوطی های پلاستیکی یا فلزی پرمصرف ترین محصولات خریداری شده توسط ایرانی ها هستند.
قدمت خط تولید قوطی های فلزی به بیش از 80 سال پیش در ایران باز می گردد. هم اکنون نیز واحد های تولیدی بسیاری این محصول را به تولید انبوه رسانده اند. این ظروف یکی از اقتصادی ترین محصولات مربوط به صنایع غذایی است که در طی دو دهه اخیر استفاده از آن در سایر صنایع نیز رشد قابل توجهی را تجربه کرده است. در حال حاضر اگر چه نیاز بازار داخل توسط کارخانجات صنعتی قابل تامین است اما به دلیل مشکلات اقتصادی اخیر و تورم حدود 70 درصد از نیاز قوطی های حلبی توسط کشور چین تامین می شود.
در ادامه بخش “صادرات قوطی”؛ به معرفی انواع قوطی صادراتی و کاربرد آن ها پرداخته و در پایان نیز به تشریح وضعیت اقتصادی و مشکلات این صنعت اشاره خواهیم کرد.
صنعت قوطی سازی
صنعت قوطی سازی و بسته بندی یکی از صنایع پیچیده و در عین حال پرزحمت است. چرا که نوع مواد به کار رفته در ساخت آن، شیوه اتصال اجزا، میزان حرارت و… به شدت در کیفیت تولید قوطی تاثیرگذارند.
قوطی ها به دو دسته قوطی های فلزی و حلبی تقسیم می شوند که بسته به نوع کارکرد، استفاده های متفاوتی دارند. تاریخچه تولید قوطی در جهان به بیش از پنج هزار سال قبل از میلاد مسیح باز می گردد. همزمان با انقلاب صنعتی اروپا نیز، استفاده از قوطی ها و مواد غذایی کنسرو شده رواج یافت. قدمت این صنعت در ایران 85 سال است. در سال 1336 برای اولین بار قوطی های کنسروی مواد غذایی به صورت آماده به ایران وارد شدند.
در کاخانجات صنعتی، ظروف فلزی از فولاد قلع اندود و لاک مخصوص ساخته می شوند. این ظروف فلزی متشکل از سه اجزای بدنه، سری و صفحه پایین هستند. به طور کلی؛ در صنعت بسته بندی، نحوه اتصال اجزا و درزگیری تمامی بخش های آن توسط حرارت یکی از مهم ترین بخش های تولید قوطی های فلزی است.
لایه درونی قوطی نیز بایستی توسط نوعی لاک مخصوص به طور کامل پوشانده شود. عدم انجام صحیح هر یک از موارد ذکر شده؛ منجر به آلودگی محتویات داخلی قوطی خواهد شد. امروزه قوطی ها علاوه بر مصارف خانگی و صنایع غذایی، جهت بسته بندی سایر تولیدات نظیر؛ مواد شیمیایی، روغن موتور، رنگ و… نیز کاربرد دارند.
مزایا و معایب قوطی های فلزی
یکی از اصلی ترین مزایای استفاده از قوطی های فلزی در مصارف روزمره، مقاوت بالای آنها و عدم نفوذ روطوبت و اکسیژن به محتویات داخلی قوطی است. افزون بر این؛ نوع مواد به کار رفته در تولید قوطی صادراتی به گونه ای است که خاصیت مسموم کنندگی ناشی از ماندگاری غذا را دفع کرده و آلودگی محیط زیست را به حداقل می رسانند. از معایب قوطی های فلزی نیز می توان به تغییر رنگ محتویات داخلی به دلیل خاصیت خوردگی قوطی ها اشاره کرد. همچنین؛ قوطی های فلزی در مقایسه با سایر بسته بندی ها ممکن است حجم بیشتری را اشغال کنند.
صادرات قوطی
میزان تولید قوطی های مصرفی صنایع غذایی به طور میانگین سالانه 250 هزار تن است که برای تامین بازار داخل کفایت می کند. حجم تولید قوطی های فلزی مورد استفاده در صنایع شیمیایی نیز سالانه 100 هزار تن می باشد.
امروزه به دلیل مسائل متعددی واردات و صادرات قوطی سازی همانند گذشته برقرار نیست. از دلایل اصلی این مسئله عدم برخورداری از تکنولوژی های روز دنیا و دانش فنی لازم است. این در حالی است که تولید و صادرات قوطی در اغلب کشورهای در حال توسعه افزایش چشمگیری داشته است.
همچنین؛ هیچگونه بستری برای رقابت تولیدات داخلی جهت بهتر کردن کیفیت محصولات وجود ندارد. کمبود مواد اولیه داخل، وابستگی واردات مواد اولیه به منابع خارجی و کرایه بالای حمل و نقل در صادرات قوطی های فلزی نیز از دیگر چالش های صادرات این بخش هستند.
هنوز بررسیای ثبت نشده است.