صادرات به تاجیکستان

صادرات به تاجیکستان

برای آشنایی با مراحل و شرایط صادرات به تاجیکستان در ادامه مطلب با ما همراه باشید، تاجیکستان کشوری کم جمعیت واقع در بخش آسیای میانه است که به لحاظ ویژگی های فرهنگی و اجتماعی بسیار به ایران شباهت دارد. این کشور که محصور در خشکی است، بعنوان کوچکترین کشور در آسیای میانه شناخته می شود. تاجیکستان به واسطه شرایط اقلیمی و آب و هوایی که داراست، یکی از مراکز اقتصادی مهم آسیا به شمار می رود. مزارع و مناطق طبیعی گسترده سبب شده است تا این کشور کوهستانی به مهم ترین مرکز کشت پنبه، باغات انگور، میوه و… تبدیل شود.

هم اکنون نیز، حدود یک سوم جمعیت کشور تاجیکستان به کشاورزی و امور باغداری مشغول هستند. تاجیکستان دارای منابع عظیمی از معادن طلا، مس، اورانیوم و نقره است. همچنین صنایعی از جمله نیروگاه های آبی – الکتریکی و کارخانه های متعددی را نیز شامل می شود. علارغم دارا بودن پتانسیل های تجاری بالا، اما این کشور در مقایسه با سایر کشورهای حوزه آسیای میانه، کمترین میزان سرانه درآمد را داراست.

در ادامه این مطلب؛ ضمن اشاره به وضعیت اقتصادی کشور تاجیکستان، روابط تجاری این کشور با ایران را بررسی کرده و به شرح مشکلات صادرات به تاجیکستان نیز خواهیم پرداخت.


اقتصاد تاجیکستان

در پی استقلال یافتن تاجیکستان از جماهیر شوروی در سال 1990 میلادی، اقتصاد این کشور دچار بحران شد. قطع شدن یارانه ها، ضعف تولیدات و جنگ داخلی 6 ساله موجب شد تا زندگی بیش از 80 درصد عموم مردم این کشور با فقر و کمبود مواجه شود. در طی این سال ها کمک های بشر دوستانه سایر کشورها نیازهای اساسی مردم تاجیکستان را تامین می کرد.

پس از گذر از وضعیت بحران؛ صنعت کشاورزی، تولید آلومینیوم و معادن غنی این کشور تولید ناخالص داخلی آن را بالا برد و در نهایت تاثیر بسزایی در احیای اقتصاد تاجیکستان داشت. همانطور که پیش تر نیز اشاره شد؛ مزارع پنبه، کشتزارها، و باغات میوه بخش عمده ای از صادرات این کشور را تشکیل می دهند. به همین دلیل؛ عمده مبادلات تجاری تاجیکستان صادرات پنبه، برنج و میوه صادراتی به سایر کشورهاست.

کشور تاجیکستان یکی از منابع اصلی نفت و گاز در جهان به شمار می رود. بر اساس آمار شرکت های نفتی؛ منابع نفت و گاز تاجیکستان بیشتر از کشورهای آذربایجان، نروژ، مصر، الجزایر، عمان و ازبکستان تخمین زده می شود. در طی سال های اخیر؛ شرکت های بین المللی متعددی از جمله؛ شرکت ملی نفت چین، شرکت پترولیوم و شرکت توتال فرانسه طی قراردادی آمادگی خود را به منظور توسعه زیرساخت ها و بهبود استخراج نفت و گاز در تاجیکستان اعلام کردند.

صادرات به تاجیکستان

مبادلات تجاری ایران و تاجیکستان

کشور تاجیکستان همواره یکی از مقاصد اصلی و بازار هدف تجار ایرانی بوده است. محصولات صادراتی ایرانی به تاجیکستان از تنوع بالایی برخوردار است. از مواد غذایی، شیرینی جات، پسته، مواد دارویی تا صادرات مصالح ساختمانی و تجهیزات و لوازم برقی این کشور، توسط محصولات ایرانی تامین می شود. میزان مبادلات تجاری دو کشور ایران و تاجیکستان در سال های گذشته با روند کاهشی همراه بوده است. در سال 2012 میلادی؛ کل حجم صادرات ایران به این کشور حدود 250 میلیون دلار برآورد شد که در مقایسه با سال های پیش از آن بسیار کمتر است.

در بین محصولات ایرانی صادر شده به تاجیکستان، مصالح ساختمانی و تجهیزات برقی بیشترین سهم را از مبادلات تجاری دو کشور داشته اند. اگر چه این کشور به دلیل تنش های سیاسی و مرزی با ازبکستان، در تجارت جهانی دچار انزوا شده است، اما به دلیل منابع غنی نفت و گاز و همچنین تولیدات کشاورزی بسیار مورد توجه کشورهای اروپایی است. هم اکنون؛ شرکای تجاری این کشور در بحث صادرات کالا کشورهایی از جمله: آلمان، ایتالیا، چک، نروژ و ترکیه شامل می شوند.

استان خراسان رضوی یکی از اصلی ترین صادرکنندگان کالای ایرانی به تاجیکستان است. در واقع این استان نقش موثری را در صادرات کالای ایرانی به کشورهای آسیایی ایفا می کند. در طی چندین سال گذشته؛ محصولات ایرانی به ارزش حدودی 80 میلیون دلار از طریق این استان به تاجیکستان صادر شد که عمده این کالاها عبارتند از: تخم مرغ، نان، رب گوجه فرنگی، انواع شیرینی جات، چای، محصولات ساختمانی، مواد پلاستیکی، مواد پتروشیمی از جمله پلی استایرن صادراتی و …

عمده محصولات وارداتی ایران از کشورهای آسیای میانه به ویژه تاجیکستان، غذای دام و طیور و برخی مواد اولیه می باشد. به دلیل مشکلات و تنش های سیاسی دولت تاجیکستان با سایر کشورهای آسیای میانه، میزان صادرات ایران به این کشور از سال 94 به بعد روند کاهشی را تجربه کرده است.

صادرات به تاجیکستان

مشکلات اقتصادی و چالش های صادرات به تاجیکستان

پس از استقلال تاجیکستان، تنش های سیاسی کشورهای ازبکستان و قرقیزستان با این کشور آغاز گردید. ازبکستان به منظور تضعیف دولت تاجیکستان و با هدف سلطه بر این کشور، همواره مرز تجاری خود با تاجیکستان را که مسیر ترانزیتی ریلی کالاهاست، مسدود می کند. به دنبال همین مسئله، محصولات و کالاهای صادر شده به تاجیکستان که می بایست از این طریق عبور کنند، پشت مرز دپو شده و به تاجیکستان صادر نمی شوند. از دیگر تنش های سیاسی مسدودسازی مرز تجاری تاجیکستان توسط کشور قرقیزستان است.

این مرز که شامل یک مسیر جاده ای هموار است، یکی از راه های ارتباطی و تجاری تاجیکستان با سایر کشورها محسوب می شود. تلاش های تاجیکستان مبنی بر دور زدن مسیر جاده ای منجر به درگیری هایی بین دو کشور گردید. علاوه بر عدم همکاری کشورهای همسایه، مسائل دیگری از جمله؛ وابستگی درآمدی به سایر کشورها، مهاجرت نیروی کار، وابستگی به کمک های بشر دوستانه، ضعف های مدیریتی و… از دلایل مشکلات اقتصادی این کشور می باشند.

در طی چندین سال گذشته؛ ایران موفق شده است با انعقاد قرارداد بین المللی با کشور افغانستان مسیر ترانزیت ریلی این کشور را بازگشایی کند. تاسیس و راه اندازی نیروگاه های انرژی در این کشور و استفاده از پتانسیل انرژی آبی – الکتریکی تاجیکستان، از دیگر اقدامات ایران در این کشور می باشد. یکی از چالش های پیش روی صادرکنندگان کالا به تاجیکستان، هزینه ی بالای حمل و نقل زمینی محصولات است. همچنین؛ مزاحمت سایر کشورها نیز تاخیر در صدور کالا و گران شدن آن را به دنبال خواهد داشت.

به همین دلیل توصیه می شود، سرمایه گذاران و فعالان ایرانی با بهره مندی از ظرفیت های تولیدی تاجیکستان، در بخش های خدمات فنی و صنایع سرمایه گذاری کنند.


صادرات مصالح ساختمانی به تاجیکستان

مهمترین اقلام صادراتی ایران به کشور تاجیکستان نیز در زمینه‌ ی مصالح ساختمانی و سنگ های صادرتی می باشد،در زیر به معرفی برخی از این محصولات می پردازیم.


صادرات مواد پتروشیمی به تاجیکستان

از دیگر محصولات صادراتی ایران به تاجیکستان، مواد پتروشیمی و پلیمری می باشد، ای مواد شامل پلی آمید، پلی استایرن وغیره می‌شود.