مولداوی کشوری کوچک در اروپای شرقی است که توسط خشکی احاطه شده است. این کشور که به جمهوری مولداوی نیز معروف است، با دو کشور اوکراین و رومانی مرز مشترک دارد. شرایط جغرافیایی و اقلیمی مولداوی بستر مناسبی را برای رونق صنعت کشاورزی فراهم کرده است.
مولداوی پس از اعلام استقلال در سال 1991، از جماهیر شوروی جدا گردید و روند خصوصی سازی و بهبود نظام اقتصادی را در پیش گرفت. در حال حاضر؛ کشور مولداوی به عنوان جمهوری خود مختار، متقاضی عضویت در کشور های عضو اتحادیه اروپاست.
در مقایسه با سال های اولیه استقلال، رشد مولداوی در جهت بهبود شرایط اقتصادی و سیاسی روند مطلوب و مثبتی را طی کرده اما همچنان ضعف های مدیریتی و اقتصاد شکننده آن، مشکلات و معضلات متعددی را برای مردم این کشور ایجاد کرده است. در ادامه؛ با اشاره به جایگاه اقتصادی و سیاسی کشور مولداوی، روابط این کشور با ایران و شرایط صادرات به مولداوی را نیز بررسی خواهیم کرد.
وضعیت اقتصادی و سیاسی مولداوی پس از اعلام استقلال، به طرز ویژه ای تغییر کرد. بی ثباتی سیاسی، ناکارآمدی قوانین، دخالت های دولت در امور اقتصادی و… سبب شد که تولید ناخالص داخلی و درآمد سالانه کشور با کمبودهایی مواجه شود. طبق آمار سال 2010 میلادی؛ مولداوی کمترین میزان تولید ناخالص داخلی را در بین کشورهای اروپایی را داشته است. و این مسئله سبب شده تا حدود یک سوم بومیان این کشور برای یافتن شغل به کشورهای همسایه مهاجرت کنند.
از سال 2016 میلادی دولت این کشور سعی کرد با نظارت مستقیم بر خصوصی سازی و بهبود قوانین اقتصادی و سیاسی، تا حدودی تورم و کمبودهای کشور را کنترل کند. این امر علاوه بر ایجاد ثبات نسبی در اقتصاد، درآمد حاصل از خصوصی سازی بنگاه های دولتی را نیز ده برابر کرد.
به طور کلی؛ اقتصاد کشور مولداوی به شدت از شرایط ناپایدار اوضاع سیاسی این کشور پیروی می کند. وابستگی به کمک های مالی خارجی و اقتصاد متکی بر پایه کشاورزی سبب شده است تا در طولانی مدت، با بحران های متفاتی رو به رو شود. از طرفی نیز بنابر شرایط اقلیمی و جغرافیایی؛ بخش های زیادی از این کشور خشکسالی های متعددی را تجربه کرده که همین مسئله به تنهایی تاثیر زیادی بر رکود صنعت کشاورزی آن داشته است.
همانطور که در ابتدا ذکر شد؛ مولداوی کشوری است که بیش از 90 درصد آن توسط خشکی محصور شده است. تنها راه ارتباط دریایی این کشور رود دانوب در مرز کشور رومانی است. در طی سال های اخیر و پس از استقلال مولداوی؛ سرمایه گذاران بسیاری به جهت استفاده از پتانسیل بنادر و مناطق آزاد رود دانوب برنامه ریزی کرده اند. تجارت آزاد و ارتباط از طریق مسیر دریایی به جهت ترانزیت کالا تاثیر شگرفی بر اقتصاد این کشور خواهد داشت.
طبق مذاکرت این کشور با اتحادیه اروپا؛ از سال 2008 میلادی ترانزیت کالا از مولداوی به سایر کشورهای اروپایی با مالیات صفر درصد انجام می گیرد که این مسئله رشد حجم مبادلات و ارتباطات تجاری با همسایگان را به دنبال داشته است.
مولداوی مسیر بسیار مناسبی به جهت صدور کالا به ناحیه اروپاست. در طی سال های اخیر؛ مولداوی قانون مالیات بر کالاهای صادراتی را حذف کرده است که بر اساس آن تولیدکنندگان و فعالان اقتصادی می توانند به مدت ده سال بدون پرداخت مالیات، کالاهای خود را به کشورهای اروپایی صادر کنند.
یکی از راه های افزایش صادرات کالاهای ایرانی به اروپا، بهره مندی از تجارت آزاد و قانون حذف مالیات کشور مولداوی است. در شرایط تحریم و محدودیت های وضع شده؛ صادر کنندگان ایرانی یا سایر کشورها می توانند با صدور کالا به کشور مولداوی و سپس صدور مجدد کالا از مولداوی به کشورهای اروپایی و مشترک المنافع، از مزایای حقوق آزاد و بندر این کشور استفاده کنند.
از دیگر ظرفیت های تجاری مولداوی می توان به سرمایه گذاری در بخش کشاورزی اشاره کرد. صادرات صیفی جات، همکاری در استفاده از تکنولوژی اصلاح غلات، استفاده از تکنولوژی در زمینه پرورش گیاهان گلخانه ای و تولیدات کشاورزی، واکسیناسیون دام و… بسیار مورد توجه سرمایه گذاران خارجی است.
پس از فروپاشی شوروی و اعلام استقلال جمهوری مولداوی، برای اولین بار روابط ایران با این کشور آغاز گردید. در سال 1373 با دعوت ایران، نخست وزیر مولداوی به ایران سفر کرد و در پی آن مذاکرات دو جانبه دو کشور نیز به طور رسمی آغاز شد. اما به دلایل متعدد سیاسی و اقتصادی، روابط دو کشور در طی 20 سال دچار وقفه گردید.
پس از آن؛ با دیدار مقامات سیاسی دو کشور پس از دو دهه ظرفیت های همکاری ایران و مولداوی به دقت بررسی شد. طبق گفته رئیس اتاق بازرگانی ایران؛ مولداوی مسیر بسیار مناسبی برای ترانزیت کالا را در اختیار دارد که می توان با تخصیص تسهیلات و سرمایه گذاری در بخش خصوصی از این فرصت بهره مند شد. همچنین در این مذاکرات صادرات کالا از جمله؛ نفت و گاز، محصولات دارویی، کشاورزی، وسایل پزشکی و… از طریق مولداوی به سایر کشورهای اروپایی نیز در دستور کار قرار گرفت.
از مهم ترین اقلام صادراتی ایران به جمهوری مولداوی می توان به محصولاتی از جمله؛ چای سیاه، مصنوعات پلاستیکی، کپسول دارویی، پسته، انگور، شیشه فلویت و… اشاره کرد. میزان مبادلات دو کشور ایران و مولداوی در سال 2017 حدود 1 میلیون و400 هزار دلار بوده است که سهم صادرات ایران به این کشور 1 میلیون و 360 هزار دلار عنوان شده است. بر اساس شرایط و قوانین گمرکی مناطق آزاد این کشور؛ تمامی کالاهایی که به مناطق آزاد وارد می شوند و سپس مجدداً به کشورهای مشترک المنافع و اتحادیه اروپا صادر می شوند، از پرداخت عوارض گمرکی معافند.
همانطور که در قسمت فوق ذکر نمودیم، بیشتر کالاها و محصولاتی که به کشور مولداوی صادر می شود، صادرات مواد غذایی و محصولات کشاورزی، شامل : خشکبار صادراتی، صادرات انواع میوه وآبمیوه، روغن های گیاهی نظیر روغن زیتون وغیره می باشد.
