صادرات به عراق

صادرات به عراق

عراق کشوری مذهبی واقع در جنوب غرب آسیاست که بیشترین مرز مشترک را با ایران دارد. این کشور علاوه بر مرز خاکی، از طریق خلیج فارس نیز با ایران هم مرز است. دارا بودن اشتراکات فرهنگی و سیاسی دو کشور ایران و عراق، بستر مناسبی را برای روابط دو جانبه با این کشور فراهم کرده است.

به لحاظ جغرافیایی، بخش غربی عراق کویر و بیابان و بخش شرقی آن دارای جلگه های حاصلخیز است. کشور عراق دارای قدمت و تمدن طولانی در تاریخ است و همین مسئله سبب شده تا تنوع قومیتی بسیاری در جای جای این کشور مشاهده شود.

بخش اصلی درآمد و اقتصاد کشور عراق وابسته به صادرات نفت و انرژی است. طبق آمار؛ این کشور به لحاظ دارا بودن ذخایر نفتی در جایگاه پنجم جهان قرار گرفته است. پیش از حمله ایالات متحده به کشور عراق، نظام حاکم بر این کشور سوسیالیتی بود، اما پس از آغاز جنگ داخلی در سال 2003 و روی کارآمدن نظام چند حزبی، مشکلات فراوانی برای مردم و اقتصاد عراق ایجاد شد.

در حال حاضر؛ بی ثباتی های سیاسی و تغییر حکومت های پی در پی، عامل اصلی تضعیف روابط عراق با سایر کشورهای منطقه است. در ادامه؛ ضمن اشاره به اوضاع سیاسی و اقتصادی عراق، روابط دو جانبه ایران و عراق در طی سال های اخیر را بررسی کرده و در پایان به مشکلات و چالش های پیش روی تجار ایرانی برای صادرات به عراق خواهیم پرداخت.


وضعیت سیاسی و اقتصادی عراق

همانطور که در ابتدا نیز ذکر شد؛ بخش عمده ی تولید ناخالص داخلی و اقتصاد کشور عراق وابسته به فروش سالیانه نفت است. به طوری که تنها 5 درصد از درآمد عراق، حاصل فروش فرآورده های غیر نفتی است. با شروع جنگ های داخلی و تحریم های بین المللی، بخش نفت عراق با مشکلات متعددی روبه رو گردید.

ناکارآمدی قوانین، فساد در سیستم مدیریت، مشکلات فنی تولید، حمل و نقل و… سبب شده است، تا علاوه بر کاهش قیمت نفت عراق، سطح تولید و ذخیره سازی آن نیز تنزل پیدا کند. در حال حاضر؛ کشور عراق با مشکل تامین نیازهای اساسی مردم روبه روست. بحران اقتصادی و بی ثباتی سیاسی در عراق، تاکنون قریب به 5 میلیون از افراد بومی این کشور را آواره کرده است.

عراق با دارا بودن بیش از 140 میلیارد بشکه نفت، به عنوان مرکز میدان های نفتی جهان شناخته می شود. عراق از طریق صادرات نفت خام به سایر کشورها بودجه سالیانه دولت را تامین می کند. اما برخلاف درآمدهای میلیاردی حاصل از فروش نفت، بیش از نیمی از مردم این کشور با مشکل عدم دسترسی به آب و برق مواجه هستند.

صادرات به عراق

مبادلات تجاری ایران و عراق

روابط و مبادلات تجاری دو کشور ایران و عراق همواره با نوساناتی همراه بوده است. پس از سرنگونی حکومت بعث عراق؛ روابط دو کشور در شرایط مطلوبی قرار گرفت. همسو بودن دو کشور در مسائل سیاسی و فرهنگی، زمینه خوبی برای صادرات کالاهای ایرانی را فراهم کرده است. طبق آمارهای گمرک ایران؛ میزان مبادلات دو کشور ایران و عراق در طی چندین سال گذشته به بالاترین حد خود رسیده است، به طوری که تنها در سال 98 بیش از 9 میلیارد دلار کالاهای غیرنفتی به عراق صادر شد.

در حال حاضر نیز؛ بازار عراق اصلی ترین هدف تجار ایرانی محسوب می شود. به دلیل شرایط جغرافیایی و اقلیمی که کشور عراق داراست، میزان کشت محصولات کشاورزی و صیفی جات در مناطق مختلف این کشور بسیار ضعیف است. از این رو عراق با مشکل تامین مواد غذایی و سایر محصولات کشاورزی روبه روست. در طی سال های گذشته؛ تامین محصولات غذایی از جمله میوه، خشکبار، هندوانه، گندم، صیفی جات و… کشور عراق از سوی ایران ارزآوری قابل توجهی را به همراه داشته است.

مهم ترین رقبای کالاهای صادراتی ایران به عراق، کشورهایی از جمله؛ آمریکا، چین، کره جنوبی و ترکیه هستند. در این بین، ایران نقش مهمی در زمینه تامین کالاهای اساسی مردم عراق ایفا می کند.

پایین بودن هزینه حمل و نقل و تعرفه گمرک از دلایل اصلی محبوبیت صادرات کالا به کشور عراق است. چرا که تنها با 20 کیلومتر فاصله از شهر آبادان، بازار بصره منبع مناسبی برای فروش محصولات ایرانی است. در حال حاضر؛ عمده اقلام صادراتی ایران به عراق؛ محصولات کشاورزی، لوازم خانگی، صادرات مواد غذایی، پوشاک و مصالح و سنگ ساختمانی هستند. صادرات مصالح ساختمانی از جمله؛ کاشی، سیمان، سرامیک صادراتی، سنگ و… از سود دهی بسیار مناسبی در بازار عراق برخوردار است.

صادرات به عراق

قوانین گمرکی عراق

هم اکنون؛ کشور عراق داری بیش از 19 پایانه گمرکی است که در این بین پایانه های زاخو و ابراهیم خلیل از امکانات بهتری برخوردار هستند. پیش از شروع فرآیند صادرات به کشور عراق؛ لازم است تا در ابتدا فرد صادرکننده عدم ممنوعیت ورود کالا به عراق و عوارض صادراتی را با مراجعه به اداره گمرک بررسی کند. طبق قوانین صادراتی؛ تمامی اقلام صادراتی می بایست به لحاظ کیفیت و استاندار در شرایط مطلوبی باشند.

همچنین؛ لازم است صادرکنندگان کالاها، نسبت به درج برچسب لاتین و عربی دقت لازم را داشته باشند. زیرا بر اساس قوانین گمرکی عراق، درج توضیحات و تاریخ کالا به زبان فارسی بر روی محصولات ممنوع می باشد و در صورت مشاهده این امر، کالا به ایران بازگردانده خواهد شد. بسته بندی مناسب کالا و قیمت گذاری اصولی محصول نیز، از دیگر نکات مهم در بحث صادرات به کشور عراق است.

تعرفه گمرکی وضع شده بر روی کالاهای وارداتی عراق بسته به نوع محصول متغیر است. به عنوان مثال؛ ورود اقلام ضروری و نیازهای اساسی بازار با تعرفه صفر درصد، کالاهای واسطه و سایر محصولات نیز از یک الی 5 درصد محاسبه می شوند.


چالش های صادرات به عراق

یکی از اصلی ترین مشکلات و موانع صادرات کالا به عراق، زمان بندی نامشخص باز یا بسته بودن پایانه های مرزی و ناهماهنگی ها از سوی مسئولان و دستگاههای ذیربط عراقی است. همچنین زیرساخت های ضعیف گذرگاه های عراق در زمینه جابه جایی بار، حمل و نقل کالا، بارانداز، دستگاه های کنترل کالا و… سبب شده است، تا روند صدور کالا به این کشور به کندی صورت گیرد. بنابراین؛ لازم است تا مسئولان استانی عراق، با برنامه ریزی و رفع موانع و همچنین بهبود زیرساخت های موجود، فرآیند توسعه و واردات کالا را تسهیل نمایند.

صادرات آهن آلات صادراتی به کشور عراق

کشور عراق به عنوان یک همسایه نزدیک، اشتراکات زیادی با ایران دارد، به خصوص امروزه از لحاظ سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و گردشگری، این شکور با کشور ما روابط مستحکمی دارد، همچنین روز به روز درحال گسترش می باشد، صادرات انواع کالاها و محصولات تولیدات ایران به عراق نیز با تاثیر از این روابط درحال افزایش می باشد، کی از کالاهای صادراتی به عراق، صادرات آهن آلات از جمله: میلگرد صادراتی، سیم مفتول صادراتی، پروفیل صادراتی، تیرآهن و ورق های صادرتی می باشد.


صادرات مصالح ساختمانی به عراق

همانطور که می دانید بعد از نابودی کامل داعش در عراق، اکنون این کشور درحال زیرساخت سازی جاده ها، پل، ساختمان های مسکونی و تجاری خود می باشد، بنابراین صادرات مصالح ساختمان و سنگ های ساختمانی، بعد از آهن آلات بسیار ارزشمند و پرسود خواهد بود، محصولات نظیر سیمان، گچ، انواع سنگ ها، قیر و انواع سرامیک ها و کفپوش ها.